پروویرون (مسترولون) : مزایا و عوارض جانبی

پروویرون نام تجار آندروژنی به نام مسترولون می‌باشد. پروویرون یک داروی خوراکی می‌باشد و به عنوان یک استروید آنابولیک در نظر گرفته نمی‌شود. دلیل این امر این است که فعالیت آنابولیکی آن به شدت ضعیف می‌باشد، در واقع آنقدر ضعیف می‌باشد که می‌توان حتی قدرت آنابولیک آن را به طور کل نادیده گرفت. پروویرون در ابتدا در سال ۱۹۳۴ توسط کمپانی شرینگ تولید شد و همین امر باعث شده تا پروویرون یکی‌ از قدیمی‌‌ ترین دارو‌های تولید شده در مصارف پزشکی‌ باشد. در واقع می‌توان از لحاظ زمانی‌ آن را در کنار متیل تستوسترون تولید شده در سال ۱۹۳۵ و تستوسترون پروپیونات تولید شده در سال ۱۹۳۷ قرار داد، که هر دو مورد جز اولین استروید‌های آنابولیکی بودند که در زمینه پزشکی‌ مورد استفاده قرار گرفتند. البته متیل تستوسترون و تستوسترون پروپیونات به دلیل دوران با شکوه خود در خاطر همه مانده اند اما پروویرون کمتر از جریان بهره‌ مند شده است. دلیل این امر این است که دو استروید اولی‌ نام برده شده از لحاظ آنابولیکی بسیار قوی هستند، در حالی‌ که پروویرون دارای چنین قابلیتی نیست.

اگرچه پروویرون یک داروی بسیار قدیمی‌ در نظر گرفته میشود، اما همچنان در گذر زمان نشان داده است که یک داروی بسیار کارامد و دارای سابقه بسیار مناسبی در زمینه ایمنی و تحمل مناسب توسط بدن انسان میباشد. در دنیای پزشکی‌، از پروویرون برای درمان کاهش کیفیت حالات خلقی‌ در مردان مسن تر به دلیل کاهش سطح آندروژن، کاهش میل جنسی‌ در مردان و درمان ناباروری استفاده میشود.

ویژگی کمک به باروری پروویرون چیزی است که دنیای پزشکی‌ تاکید قابل توجهی‌ را روی آن داشته است. دلیل این امر این است که اگرچه تقریبا تمام استروید‌های آندروژنیک آنابولیک به دلیل ایجاد ناباروری موقتی خود شناخته میشوند، اما پروویرون در دوز‌های نرمال درمانی در واقع به ندرت باعث سرکوب گونادوتروپین‌های داخلی‌ بدن (LH و FSH) میشود. اما به هر حال در مورد نحوه عملکرد پروویرون سوبرداشت هایی نیز وجود دارد و برخی‌‌ها گمان میکنند که مصرف آن باعث افزایش سطح (LH) در بدن میشود، در حالی‌ که اینطور نیست. در عوض تحقیقات نشان داده‌اند پروویرون میتواند با ایجاد اثرات آندروژنیک مورد نیاز باعث افزایش تولید اسپرم در برخی‌ مناطق خاص بیضه‌ها شود.

کمپانی شرینگ همچنان مسترولون را تحت نام تجاری پروویرون در سراسر دنیا تولید می‌کند. همچنین این محصول با نام‌های دیگری نظیر پلوریویرون (در آلمان توسط کمپانی آشه)، ویستیمون (در آلمان توسط جنافارم) و رستور (در هند توسط کمپانی براون ا‌ند بورک) نیز فروخته میشود. اما چیزی که جالب است این است که پروویرون هیچگاه اجازه لازم برای فروش در ایالات متحده آمریکا را پیدا نکرده است.

ویژگی‌های شیمیایی پروویرون

پروویرون یک مشتق اصلاح شده دی هیدروتستوسترون می‌باشد که این تغییر با افزودن یک گروه متیل به اتم کربن اول ایجاد شده است. همانطور که قبلا هم ذکر شد، پروویرون از لحاظ آنابولیک به شدت ضعیف می‌باشد و به همین دلیل است که تقریبا همیشه آن را یک استروید آندروژنیک یا آندروژن در نظر میگیرند. تحقیقات علت ضعیف بودن اثر آنابولیک آن را نشان داده‌اند. پروویرون با ترکیب والد خود (دی هیدروتستوسترون) دارای خواص مشابهی می‌باشد، سریع متابولیزه میشود و به محض ورود به بافت ماهیچه ای تجزیه شده و به متابولیت‌های غیر فعال تبدیل میشود.

این مورد همیشه برای خود دی هیدروتستوسترون هم یک مشکل قلمداد شده است، زیرا به محض ورود به بافت ماهیچه ای، آنزیم ۳-هیدروکسی استروید دهیدروژناز (که غلظت آن در عضلات بسیار بالا می‌باشد) به آن متصل شده و با تبدیل آن به ترکیبی‌ که خاصیت آنابولیک ندارد اثر آن را خنثی می‌کند. این دلیل واقعی‌ ضعیف بودن پروویرون از لحاظ آنابولیک می‌باشد. البته شایعه‌های دروغی نیز مبنی بر ضعیف بودن ماهیت آنابولیکی پروویرون در جوامع بدنسازی وجود دارد و اینگونه بیان میشود که پروویرون گیرنده‌های آندروژن در بافت‌های ماهیچه ای را بلاک می‌کند، که این مورد اشتباه است و بنابراین این شایعه را باید نادیده گرفت.

یک مزیت مناسب پروویرون قابلیت بالای آن در اتصال به (SHBG) می‌باشد، که پروتیینی است که به استروید‌های آنابولیک در جریان خون متصل شده (از جمله تستوسترون) و باعث میشود تا آن ترکیب کاملا غیر فعال و بی‌ اثر شود. به همین دلیل مصرف پروویرون در کنار دیگر استروید‌های آنابولیک میتواند اثرات دیگر استروید‌های آنابولیک را از این طریق تقویت کرده و تستوسترون آزاد بیشتری را در اختیار بدن قرار دهد.

یک قابلیت شناخته شده دیگر پروویرون، عملکرد آن به عنوان یک آنتی استروژن از طریق فعالیت به عنوان یک مهار کننده آروماتاز می‌باشد. البته باید ذکر شود که فعالیت آن به عنوان یک مهار کننده آروماتاز به قدرت داروهایی نظیر آرومازین، آریمیدکس و لتروزول نمیرسد، اما همچنان در این زمینه کارامد است و میتواند استفاده شود. قدرت آن به عنوان یک مهار کننده آروماتاز میتواند با آریمیدکس مقایسه شود، اما از لحاظ قدرت کمی‌ ضعیف تر می‌باشد.

عوارض جانبی پروویرون

از آنجایی که پروویرون یک مشتق دی هیدروتستوسترون می‌باشد، پس در هیچ دوزی دارای عوارض جانبی استروژنی نمیباشد. در واقع همانطور که ذکر شد پروویرون خود میتواند به عنوان یک آنتی استروژن عمل کند. مصرف آن همراه با دیگر استروید‌های آنابولیک همچنین میتواند باعث کاهش بروز عوارض جانبی استروژنی شود زیرا میتواند باعث کاهش گردش استروژن در پلاسما شود. تحقیقات نشان داده‌اند که به دلیل این قابلیت پروویرون، در پزشکی‌ از آن برای درمان بزرگی‌ نامتعارف سینه‌ها در مردان و همچنین سرطان سینه استفاده میشود که دلیل استفاده از آن ماهیت آندروژنیک قوی و همچنین توانایی‌های ضد استروژنی آن می‌باشد.

از آنجایی که پروویرون اساسا یک آندروژن می‌باشد، پس میتواند دارای عوارض جانبی آندروژنیک نیز باشد و با دوز‌های بیشتر احتمال بروز آنها نیز بیشتر میشود. از جمله عوارض جانبی آندروژنیک پروویرون می‌توان به افزایش چربی‌ پوست (در نتیجه افزایش تولید و ترشح سبوم)، افزایش رشد موی صورت و بدن و همچنین افزایش فعال سازی الگوی ریزش موی مردانه در آنهایی که از لحاظ ژنتیکی حساس و مستعد هستند اشاره کرد. همچنین زنان نیز با مصرف پروویرون ممکن است بروز صفات مردانه در خود را شاهد باشند که از جمله آنها میتوان به کلفتی‌ صدا، افزایش رشد موی صورت و بزرگی‌ کلیتوریس اشاره کرد. همچنین لازم به ذکر است که از آنجایی که پروویرون یک مشتق دی هیدروتستوسترون می‌باشد، محصولاتی نظیر فیناستراید، پراسکار یا دوتاستراید مطلقا هیچ تاثیری نمیتوانند در جهت کاهش عوارض جانبی آندروژنیک پروویرون داشته باشند.

از آنجایی که پروویرون در جایگاه سی‌-۱۷ آلفا خود آلکیل دار نشده است (بلکه در جایگاه اتم کربن ۱ خود متیل دار شده)، تحقیقات نشان داده است که پروویرون نمی‌تواند باعث سمیت کبد شود، و ایجاد مشکلات کبدی با این دارو به ندرت ممکن است روی دهد.

پروویرون همچنین ممکن است روی سیستم قلبی عروقی نیز دارای تاثیرات منفی‌ باشد. تحقیقات نشان داده‌اند که ۱۰۰ میلی‌ گرم پروویرون در روز به مدت ۶ ماه نشان داده است که میتواند تاثیرات منفی‌ قابل توجهی‌ روی سطح کلسترول داشته باشد.

همچنین محتمل است که پروویرون بتواند تا حدی باعث سرکوب تولید طبیعی تستوسترون در بدن شود (اگرچه این اثر بسیار ضعیف در نظر گرفته میشود). با این وجود، اما تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف ۱۵۰ میلی‌ گرم یا کمتر در روز دارای هیچگونه اثر سرکوب کنندگی قابل توجهی‌ نمیباشد. در همان تحقیقات، نشان داده شده است که مصرف دوز‌های بیشتر (۳۰۰ میلی‌ گرم یا بیشتر در روز) میتواند باعث سرکوب قابل توجه تولید تستوسترون شود.

دوز‌های پروویرون و نحوه مصرف

در دنیای پزشکی‌ در زمینه درمان کمبود سطح آندروژن ها، یک دوز تکی‌ ۲۵ میلی‌ گرم سه نوبت در روز (در مجموع ۷۵ میلی‌ گرم در روز) استفاده میشود و سپس در ادامه روند درمان دوز‌ها کاهش یافته و تنها از یک دوز ۲۵ میلی‌ گرم در روز استفاده خواهد شد. در زمینه درمان ناباروری در مردان، همین دوز به شکل نرمال استفاده میشود، اگرچه دیگر دارو‌های بهبود دهنده باروری نیز در کنار پروویرون استفاده میشود.

در مورد بدنسازان و ورزشکاران، از پرویرون معمولا با دوز‌های ۵۰-۱۵۰ میلی‌ گرم در روز به منظور کنترل سطح استروژن، کاهش احتباس آب، یا افزایش میزان باروری پس از پایان یک دوره استفاده میشود. اگرچه استفاده از پروویرون توسط زنان مورد تائید واقع نشده است، اما برخی‌ زنان بدنساز و ورزشکار از آن استفاده میکنند. در این مورد، تنها مصرف یک دوز ۲۵ میلی‌ گرم در روز برای تغییر شکل فیزیک بدنی کافی‌ می‌باشد. به منظور جلوگیری از بروز صفات مردانه، توصیه میشود زنان از پروویرون بیش از ۴-۵ هفته استفاده نکنند.

دوره‌های پروویرون

از آنجایی که پروویرون یک آنابولیک نیست و دارای اثرات آنابولیک به شدت ضعیفی می‌باشد، بنابراین از آن در فرم دوره استفاده نمی‌شود. در عوض از آن به عنوان یک ترکیب کمکی‌ استفاده می‌کند، یک داروی الحاقی به دوره‌های استروید‌های آنابولیک به منظور کاهش تاثیر استروژن در بدن. همچنین از آن به دلیل اثرات آنتی استروژنی و به عنوان یک آندروژن قوی، از پروویرون برای بهبود فیزیک بدنی و سخت و سفت کردن عضلات نیز استفاده میشود.

هنگام استفاده به عنوان یک ترکیب کمکی‌، بدنسازان و ورزشکاران مرد میتوانند از پروویرون در طول دوره خود با دوز‌های ۵۰-۱۰۰ میلی‌ گرم در روز استفاده کنند و محدودیتی در مورد طول دوره مصرف آن وجود ندارد. برخی‌ افراد ترجیح میدهند تا از پروویرون در دوره پاکسازی خود به منظور کاهش سطح استروژن و افزایش باروری استفاده کنند. اگرچه می‌توان این کار را انجام داد، اما ترکیبات بسیار بهتر و قوی تر نیز وجود دارند که در دوره پاکسازی می‌توان از آنها استفاده کرد. از آنجایی که با مصرف پروویرون همچنان احتمال کمی‌ در زمینه سرکوب تولید داخلی‌ تستوسترون بدن وجود دارد، توصیه میشود از آن در دوره پاکسازی استفاده نکنید مگر اینکه واقعا هیچ گزینه دیگری نداشته باشید. در دوره ای که فرد در تلاش برای ریکاوری تولید داخلی‌ تستوسترون خود می‌باشد، هر تهدیدی در این زمینه هر چند بسیار خفیف خوشایند نیست و باید به هر قیمتی از آن اجتناب شود.

پروفایل پروویرون :

• وزن ملکولی : ۳۰۴.۴۷۱۶
• فرمول ملکولی : C20H32O2
• نقطه ذوب : نامشخص
• تولید کننده : کمپانی شرینگ
• تاریخ عرضه : ۱۹۶۰
• دوز کارامد : ۲۵-۲۰۰ میلی‌ گرم در روز
• عمر فعال : تا ۱۲ ساعت
• زمان تشخیص در بدن : ۵-۶ هفته
• نسبت قدرت آنابولیک/آندروژنیک : ۱۰۰-۱۵۰ : ۳۰-۴۰

اسلایدر های این پست برای نشر در شبکه های اجتماعی: