پروبیوتیک چیست و چه کاربردی دارد؟ اصطلاح پروبیوتیک یک واژه نسبتاً جدید است که از ترکیب دو کلمه لاتین و یونانی به دست آمده است.
اگرچه تحقیقات زیادی در مورد فواید سلامتی آنها به دست آمده است، اما اطلاعات بیشتری برای اثبات تمام مزایای که به آنها نسبت داده می شوند نیاز است. اما این پروبیتیک ها چه ترکیباتی هستند؟
بدن افراد به شکل مداوم باکتری های خوب و بد تولید می کند. پروبیوتیک ها از جمله باکتری های و یا مخمر های زنده خوبی هستند که به شکل طبیعی در بدن تمامی افراد یافت می شوند.
زمانی که افراد به هر دلیلی به یک بیماری و یا عفونت مبتلا میشوند، باکتری های بد تکثیر پیدا کرده و باعث می شود که بخشی از سیستم ایمنی بدن از تعادل خارج شود.
نقش پروبیوتیک ها یا همان باکتری های خوب این است که در از بین بردن باکتری های بد اضافی کمک کرده و باعث می شوند تا تعادل بهم خورده ی بدن به حالت طبیعی بازگردد.
پروبیوتیک ها در بسیاری از مکمل ها، مکمل های بدنسازی و برخی از غذاها و لبنیاتی ماست پیدا میشوند. پزشکان از این ماده برای درمان مشکلات گوارشی استفاده می کنند.
این ماده به دلیل خواصی که دارد روز به روز بر محبوبیتش افزوده می شود. برای مثال بیش از ۴ میلیون فرد بزرگسال در ایالات متحده از پروبیوتیک استفاده می کنند که این میزان در کودکان در سراسر دنیا چند ده برابر است.
پروبیوتیک چیست ؟
روده افراد محل زندگی جمعیت گسترده ای از باکتریهای خوب است که در همکاری با هم سعی در حفظ سلامتی بدن دارند. این ترکیبات در واقع میکروارگانیسم های زنده ای هستند که فواید سلامتی بسیاری برای بدن خواهد داشت.
آنها به طور طبیعی در بدن یافت می شود و یا از طریق مصرف برخی از غذاها و مکمل ها وارد بدن می شوند. برای مثال غذاهای تخمیر شده مثل پنیرها جزو محصولاتی هستند که سرشار از پروبیوتیک هستند.
بسیاری از افراد بیشتر باکتری ها و یا میکروارگانیسم های زنده را با میکروب اشتباه میگیرند، اما نکته قابل تأمل ماجرا این است که برعکس، بسیاری از این باکتری ها مفید هستند.
آنها می توانند سلول های بیماری زا را از بین ببرند، در هضم غذا به افراد کمک کنند و جالب تر از همه اینکه ویتامین تولید کنند. پس تمامی باکتری های بدن مضر نیستند.
انواع پروبیوتیک
بسیاری از باکتری ها هستند که در دسته پروبیوتیکها طبقهبندی میشوند هرکدام از آنها خواص مختلفی دارند بنابراین بهتر است قبل از مصرف خود سرانه درباره مزایای هر یک با پزشک خود مشورت کنید.
در ادامه برخی از متداولترین انواع پروبیوتیک را برای شما شرح خواهم داد.
1.لاکتوباسیلوس
این باکتری نوعی آنزیم است که باعث تجزیه لاکتوز و تولید قند شیر میشود. از طرف دیگر این باکتری می تواند اسید لاکتیک نیز تولید کند.
اسید لاکتیک در کنترل تعداد باکتری های مضر نقش سازنده ای دارد. همچنین این ماده برای سوخت رسانی و عضله سازی نیز موفق عمل می کند و می تواند جذب مواد معدنی در بدن را افزایش دهد.
این ماده به طور طبیعی در واژن، روده کوچک و دهان یافت میشود.
2.بیفیدوباکتریوم
این نوع باکتری معمولاً در تعدادی از غذاها و مکمل ها استفاده می شود. برخی از تحقیقات نشان می دهند که بیفیدوباکتریوم می تواند از سیستم ایمنی بدن پشتیبانی کرده، رشد باکتری های مضر در روده را محدود کند و لاکتوز را به مواد مغذی تجزیه کند.
3. باکتری L.casei
برای اینکه دقیقا بدانیم پروبیوتیک چیست باید برخی از انواع آن و عملکردهایشان را هم بشناسیم. ال کازئی نوع دیگری از پروبیوتیک است که میتواند رشد را تکمیل کند. این ماده معمولاً در تهیه فراوردههای لبنی خصوصا تولید پنیر چدار استفاده زیادی دارد.
4.ساکارومایسس بولاردی
این نوع مخمر یک گونه گرمسیری پروبیوتیکی محسوب میشود.
این ماده می تواند در درمان عفونت مکرر کلوستریدیوم دفیسیل، بیماری التهابی روده، سندروم روده تحریک پذیر و اسهال حاد ایجاد شده در افراد مبتلا به اچ آی وی موثر باشد.
در مقابل برخی شواهد نشان میدهد که این باکتریها میتوانند باعث ایجاد قارچ و عفونت سیستماتیک خون در بیمارانی شود که از سیستم ایمنی ضعیفی برخوردارند.
فواید پروبیوتیک ها
همانطور که مشاهده کردید که پروبیوتیک ها می توانند، انواع مزایای سلامتی را برای افراد در پی داشته باشند. در ادامه به صورت مفصل این فواید را بررسی می کنیم.
1.بهبود هضم
عدم تعادل باکتری ها در معده می تواند بر اثر عوامل مختلف از جمله برخی از بیماریها، مصرف آنتی بیوتیک ها و رژیم غذایی نامناسب اتفاق بیفتد که پیامد آنها می تواند چاقی، ایجاد مشکلات روانی، آلرژی و مشکلات گوارشی باشد.
برخی از پروبیوتیکها میتوانند با ایجاد تعادل طبیعی باکتریهای روده منجر به بهبود فرآیند هضم مواد غذایی شوند.
2.بهبود اسهال
یکی از خواص فوقالعاده ای که پروبیوتیک ها دارند کمک به درمان اسهال است که رواج زیادی به خصوص در کودکان پیدا کرده است.
اسهال یک عارضه طبیعی محسوب می شود که ممکن است بر اثر عوامل مختلف ایجاد شود. این عارضه به دلیل برهم خوردن تعادل باکتری های خوب در روده اتفاق میافتد.
مشاهدات کافی نشان می دهند که پروبیوتیک ها اسهال را به دلایل گوناگون در افراد مختلف کاهش می دهند.
3.کمک به رفع آلرژی
در کشاکش پرداختن به اینکه پروبیوتیک چیست، به فواید مختلف آن از جمله کمک به رفع اگزما و آلرژی می رسیم.
بر اساس برخی از تحقیقات بر روی دو گروه از نوزادان مشخص شد که نوزادانی که مکمل های حاوی پروبیوتیک استفاده میکنند، در مقایسه با نوزادانی که از مصرف آن محروم بودند، دچار اگزمای کمتری شدند.
بنابراین برخی از پروبیوتیکها میتوانند خطر بروز آلرژیهای خاص را کاهش دهند.
4.کمک به کاهش وزن
برخی از پروبیوتیکها از طریق مکانیسم های مختلف می توانند در لاغری و کاهش وزن موثر باشند. آنها از جذب چربی رژیم غذایی در روده جلوگیری کرده و باعث دفع آن از طریق مدفوع میشوند.
زمانی که افراد این باکتری ها را مصرف می کنند می توانند برای مدت طولانی تری احساس سیری کنند، از طرفی کالری بیشتری میسوزانند و چربی کمتری جذب می کنند.
توجه به این نکته ضروری می رسد که مصرف همه پروبیوتیک ها نمی تواند به کاهش وزن کمک کند و در کمال تعجب برخی مطالعات نشان میدهند که برخی از آنها مثل لاکتوباسیلوس حتی می توانند منجر به افزایش وزن در افراد شوند.