کبد چرب (به انگلیسی: fatty liver) در پزشکی حالتی برگشتپذیر از تجمع واکوئولهای چربی در سلولهای کبدی است که با التهاب کبد مشخص میشود.[۱]
این حالت ممکن است در افرادی که الکل مصرف میکنند ایجاد شود، ولی در ایران این بیماری علل دیگر دارد و «کبد چرب غیرالکلی» نامیده میشود. فرم غیرالکلی این بیماری در تعدادی از اختلالات بالینی مانند دیابت، چاقی و سوء تغذیه رخ میدهد.
وجود چربی در کبد طبیعی است، اما اگر این میزان از چربی بیش از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده است.[۲] این بیماری نشانه ی خاصی ندارد اما بعد از رعایت نکردن و پیشروی این بیماری در کبد باعث سوءهاضمه شده و در نهایت منجر به مرگ انسان می شود.
- ۱ انواع
- ۲ همه گیریشناسی
- ۳ علل
- ۴ تشخیص
- ۵ درمان
- ۶ عوارض و عواقب
- ۷ منابع
انواع
- کبد چرب غیرالکلی: این بیماری زمانی رخ میدهد که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل میشود و با جمع شدن چربی در بافتهای کبد، فرد دچار کبد چرب میگردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص میشود که ۱۰ درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی میگردد.[۲]
- کبد چرب الکلی، این بیماری جزء اولین مرحلههای بیماری های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبدچرب کم کم درمان میگردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.[۲]
- کبد چرب بارداری: هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده، با این حال جمع شدن چربی در هنگام بارداری میتواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری میتواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید یا خونریزی شود. هرچند دلیل این بیماری کاملاً شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی گردد. زنان باردار باید آزمایش های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود مینمایند.[۲]
همه گیریشناسی
اغلب بیماران ۴۰تا۶۰ سال سن داشته و بیماری در زنان شایعتر است.[۳]کبد چرب در کودکان با سن بالاتر از ۱۰سال نیز میتواند ایجاد شود . این اختلال کبدی مزمن بوده و برای سال ها پایدار خواهد ماند .[۴][۵]
علل
علت اصلی بروز کبد چرب ناشناخته است، ولی تعدادی از اختلالات بالینی معین به عنوان علل زمینهای شناخته شدهاند. هفتاد درصد بیماران مبتلا به کبد چرب چاق هستند.[۳] دیابت و بالا بودن چربیهای خون نیز از علل زمینهای آن می باشند. عوامل مختلفی که باعث تغییر متابولیسم در بدن میشوند، شامل کاهش ناگهانی وزن، سوء تغذیه، تغذیه وریدی و گرسنگی طولانی مدت مانند گرفتن روزه نیز ممکن است باعث کبد چرب شوند.[نیازمند منبع]
انجام بعضی از جراحیهای شکم شامل برداشتن کیسه صفرا، برداشتن قسمتی از روده یا معده، جراحی روی لوزالمعده و مصرف بعضی از داروهای خاص شامل هورمون استروژن، کورتون (استروئیدها، آمیودارون، تاموکسی فن، والپروات سدیم) نیز از علل زمینه ساز کبد چرب هستند . در کودکان اختلالات مادر زادی شامل سوء جذب چربیها، سیستیک فیبروزیس وبیماری ویلسون با کبد چرب همراه هستند.[نیازمند منبع]
به طور کلی می توان عوامل ایجاد این بیماری را به شرح زیر عنوان کرد: رژیم غذایی نادرست، استرس درونی و نهفته، مصرف دارو بیش از حد معمول، مصرف لووستاتین ها و غذاهای فست فودی (سوسیس، کالباس، سس، پیتزا و…)[۶]
تشخیص
اکثر مبتلایان دارای علامت نیستند، گاهی فرد از درد شکم در ناحیه کبد احساس درد و پری مینماید و به ندرت احساس ناراحتی در قسمت فوقانی و راست شکم و خستگی وجود دارد. گاهی به دنبال بررسیهای اتفاقی آزمایشگاهی (مانند بررسیهای استخدامی) کشف میشود[۷]. در بررسیهای معمولی، آنزیمهای کبدی افزایش یافتهاند و در صورت شک به این اختلال اقدامهای بعدی برای کشف علت زمینهای و بررسی سایر علل بیماری کبدی ضروری است . آزمایش های لازم برای قند و چربیهای خون و همچنین برای ویروس های هپاتیتی ضروری است. با مطالعات تصویربرداری مانند سونو گرافی، تجمع چربی در کبد نشان داده میشود. اگر تمامی راههای منتهی به تشخیص میسر نباشد و نیز گاهی برای اثبات تشخیص، نمونه برداری از کبد و مطالعه میکروسکوپی بر روی آن لازم است[۸]، ولی گاهی نمونه برداری انجام نمیشود و بیمار به مدت ۶ ماه تا یک سال از نزدیک زیر نظر گرفته میشود تا طبیعی شدن آنزیمهای کبدی به دنبال درمان اختلالات زمینه ساز اثبات گردد.
درمان
برای درمان و بهبود کبد چرب باید اختلالات زمینه ساز درمان شوند. در حال حاضر درمان بر روی مهار مشکلات طبی واختلالاتی که زمینه ساز کبد چرب هستند، متمرکز است. داروهای جدید مختلفی مانند متفورمین برای درمان کبد چرب عرضه شدهاند که تاثیر قطعی آنها ثابت نشدهاست.
ورزش روزانه و مصرف مرتب میوه و سبزیجات اثرات مفیدی بر روی این بیماری دارند. کاهش تدریجی وزن در افراد چاق لازم و مفید است، ولی کاهش ناگهانی وزن، این اختلال را تشدید میکند[۳]. در کبد چرب مقاومت به انسولین شایع بوده و داروهایی که مقاومت به انسولین را درمان میکنند مانند متفورمین موجب بهبود آنزیمهای کبدی میشوند. ویتامین E با دوز ۴۰۰میلی گرم در روز باعث کاهش آسیب به سلولهای کبدی و بهبود آنزیمهای کبدی میشود، ولی چون با خطر افزایش بیماری های قلبی همراه است، مصرف دراز مدت آن توصیه نمیشود. در کودکان علل زمینهای شامل دیابت، سوء جذب چربی، چاقی، ماراسموس، کواشیورکور، بیماری ویلسون، سیستیک فیبروزیس، باید مهار و درمان شود.
عوارض و عواقب
در اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب، مشکل جدی برای کبد ایجاد نمیشود. کبد چرب از نظر بالینی یک اختلال پایدار و ساکت شناخته شده و در بیشتر موارد سبب اختلال شدیدی در کبد نمیشود و با درمان بهبود مییابد. ولی در تعداد اندکی از بیماران با گذشت زمان بافت جوشگاهی و فیبروز در کبد ایجاد شده و در نهایت سیروز و نارسایی کبد ایجاد میشود. چون پیش بینی مسیر بیماری در یک فرد و این که در کدام بیمار پیشرفت خواهد کرد، مشکل است، درمان و کنترل آن برای همه مبتلایان الزامی است.[۹]
کبد چرب و مقابله با آن
تجمع بیش از حد چربی در کبد، گاه باعث اختلال در فعالیت طبیعی بافت کبد می گردد که می تواند سیر پیشرونده پیدا کند و باعث نارسایی کبد و یا سیروز کبدی گردد.
یکی از بزرگترین و پیچیده ترین ارگان های بدن، کبد است. البته بزرگترین غده بدن نیز محسوب می شود. در قسمت راست شکم و زیر قفسه سینه، درست زیر دیافراگم قرار دارد و مرکز ثقل بدن است.
کبد چرب غیر الکلی یک التهاب کبدی است که در اثر تجمع بیش از اندازه چربی در بافت کبد ایجاد می شود.
در این بیماری تجمع بیش از حد چربی در کبد، گاه باعث اختلال در فعالیت طبیعی بافت کبد می گردد که می تواند سیر پیشرونده پیدا کند و باعث نارسایی کبد و یا سیروز کبدی گردد.
علت بیماری
اگرچه علت اصلی بیماری کبد چرب مشخص نیست، ولی به نظر می رسد این بیماری ارتباط نزدیک با برخی بیماری های متابولیک دارد که از آن جمله: چاقی، افزایش کلسترول و تری گلیسرید خون و دیابت را می توان نام برد. در درمان کبد چرب، کنترل این بیماری های زمینه ای بسیار موثر می باشد.
گفته می شود مصرف زیاد انرژی باعث خواهد شد کبد نتواند سوخت و ساز طبیعی را انجام دهد و در نتیجه انرژی اضافی به صورت چربی در کبد ذخیره شود.
این بیماری اغلب افراد را در سنین میانسالی مبتلا می کند. اکثر بیماران از افزایش وزن و چاقی به ویژه چاقی شکمی رنج می برند. همچنین می توانند دچار افزایش چربی های خون بوده و یا از مبتلایان به دیابت باشند.
از آنجا که در سال های اخیر شیوع چاقی و بیماری های متابولیک در جوانان افزایش قابل توجهی یافته است، جوانانی که با چاقی و بیماری کبد چرب به پزشک مراجعه می نمایند، کم نیستند. البته باید ذکر کرد بیمارانی هستند که بدون داشتن هیچ کدام از عوامل خطر ذکر شده و بدون هیچ دلیل شناخته شده ای، مبتلا به کبد چرب می گردند.
افزایش چربی در بدن که معمولا با چاقی شکمی همراه است، به همراه افزایش چربی های خون و افزایش فشار خون، همه از علائم مجموعه ای از اختلالات تحت نام “سندرم متابولیک” هستند که این سندرم دقیقا وابسته به مقاومت انسولین می باشد.
عوامل تاثیر گذار در اختلالات کبدی
– مقاومت به انسولین: بدین معنا که بدن نمی تواند قند را به طور طبیعی مورد استفاده قرار دهد. به طور طبیعی لوزالمعده پس از خوردن مواد قندی، با ترشح هورمون انسولین سعی می نماید که قند اضافی موجود در خون را به سلول های عضلانی و کبد وارد نماید. در وضعیت مقاومت به انسولین، حساسیت گیرنده های سلولی انسولین کاهش می یابد، در نتیجه بدن برای ثابت نگه داشتن سطح قند خون نیاز به ترشح انسولین بیشتری خواهد داشت. در صورت ادامه ی این روند، در نهایت میزان قند خون افزایش یافته و فرد مبتلا به دیابت می گردد.
– تغییر در روند تولید چربی در بافت کبد و نحوه عملکرد کبد در برابر چربی هایی که از روده به کبد منتقل می شوند.
– عمل های جراحی که مسیر معده ، یا روده و یا هر دو را کوچک می نمایند، از قبیل عمل جراحی بای پس روده.
– استفاده طولانی مدت از لوله های روده ای برای تغذیه که معمولا پس از عمل جراحی استفاده می شوند.
– استفاده از برخی داروها از قبیل: آمیودارون (داروی قلبی)، کورتون، استروژن های صنعتی و بعضی از داروهای کنترل سرطان.
علائم و شیوع بیماری
از آنجا که این بیماری سیر پیشرونده دارد می تواند در مراحل اولیه بدون علامت باشد تا زمانی که تاثیرات منفی بر عملکرد کبد ایجاد نماید. در آن زمان علائمی از قبیل احساس ضعف، خستگی و کاهش وزن بروز می کنند.
از آنجا که سیر این بیماری مزمن است، شاید سال ها طول بکشد تا منجر به ایجاد سیروز کبدی (جایگزینی سلول های کبدی با سلول های فیبروز) و در نهایت نارسایی کبد گردد.
در نقطه مقابل، در موارد نادری به دلیل ناشناخته، سیر بیماری متوقف و یا حتی به حالت طبیعی باز می گردد، بدون آنکه درمان مشخصی انجام گرفته باشد.
بین 10 تا 30 درصد بزرگسالان در کشورهای پیشرفته مبتلا به این بیماری هستند که معمولا شامل افراد چاق در سنین میانسالی است.
با توجه به شیوه زندگی اعم از نوع تغذیه و فعالیت بدنی، شیوع این بیماری در کشورهای در حال توسعه به ویژه در جامعه شهری افزایش چشمگیری داشته است.
شیوع بیماری کبد چرب با افزایش سن، سیر صعودی می یابد. شیوع این بیماری در آقایان دو برابر خانم ها می باشد که با افزایش سن، میزان شیوع در خانم ها به آقایان نزدیک می شود، به ویژه پس از یائسگی، شیوع بیماری کبد چرب در خانم ها سیر فزاینده ای دارد.
تشخیص و درمان کبد چرب
علائم قابل توجهی در این بیماری وجود ندارد و با مشاهده ی بالا بودن آنزیم های کبدی و نیز تصاویر سونوگرافی، سیتی اسکن و MRI تشخیص این بیماری معین می گردد.
از بیوپسی کبد برای تشخیص میزان صدمه به بافت کبدی در بعضی از موارد استفاده می گردد.
درمان
اگرچه درمان اختصاصی برای کبد چرب وجود ندارد، ولی شما با کنترل بیماری های زمینه ای از قبیل کاهش وزن، چربی های خون، دیابت و یا قطع نمودن داروهای مسبب (قطعا با نظر پزشک معالج نه به طورخودسرانه) می توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری نمایید و در خیلی از موارد سیر معکوس را طی نمایید که منجر به درمان این بیماری گردد.
نکاتی برای کنترل کبد چرب
* کم کردن وزن: از آنجا که اکثر بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی چاق هستند، کاهش وزن در کنترل این بیماری نقش مهمی دارد. برای کاهش وزن، انتخاب رژیم غذایی نیز باید به درستی صورت پذیرد، زیرا کاهش وزن سریع با رژیم های برق آسا خود می تواند سیر بیماری را بدتر نماید.
خیلی از بیماران چاق که به تازگی متوجه کبد چرب خود شده اند، به دلیل ترس از عوارض این بیماری، به رژیم های غذایی سخت روی می آورند که این بیماری را ریشه کن نمایند، ولی علاوه بر ابتلا به عوارض این نوع رژیم ها، گاه سیر کبد چرب را نیز بدتر می نمایند.
لذا انتخاب منطقی رژیم غذایی کاهش وزن زیر نظر متخصص تغذیه و با کاهش وزن نیم تا یک کیلوگرم در هفته توصیه می گردد. اگر شما از افزایش وزن زیادی رنج می برید، جالب است بدانید که با کاهش وزن مختصر در حدود 10 درصد از وزن اولیه نیز در خیلی از موارد سیر بیماری را می توانید کنترل نمایید.
* انتخاب رژیم غذایی سالم : رژیم غذایی پر کربوهیدرات که حاوی میزان قابل توجهی سبزی و میوه و مواد غذایی پرفیبر باشد، معمولا بهترین انتخاب برای افراد مبتلا به کبد چرب است. کاهش چربی مصرفی، به ویژه چربی های اشباع شده و جایگزینی آنها با چربی های غیر اشباع که در روغن زیتون و ماهی وجود دارند، توصیه می گردد. استفاده از نان و غلات سبوس دار باید جدی گرفته شود. در نهایت تعیین مقدار مورد نیازمواد مغذی اعم از پروتئین، چربی و کربوهیدرات بر اساس شرایط افراد باید تنظیم گردد
* انجام ورزش و فعالیت بدنی منظم: چاقی به ویژه چاقی شکمی نقش مهمی در افزایش خطر ابتلا به کبد چرب دارد. بر همین اساس، داشتن پیاده روی منظم به میزان حداقل 30 تا 60 دقیقه در روز توصیه می شود. اگر شما وقت رفتن به باشگاه ورزشی را ندارید، پیاده روی در مسیر کار یا پارک را می توانید جایگزین نمایید.
* کنترل بیماری های زمینه ای متابولیک: کنترل دیابت و چربی های خون در بیماران مبتلا به کبد چرب ، نقش کمک کننده ای در بهبود این بیماری دارد. همانطور که می دانید از اصول مهم کنترل بیماری های متابولیک، رعایت رژیم غذایی و ورزش منظم می باشد.
* محافظت کبد از عوامل خطر: از عواملی که بر روی فعالیت طبیعی کبد اثر سوء دارند، باید پرهیز نمایید. از مهم ترین این عوامل، مصرف برخی از داروها می باشد. لذا در هنگام مراجعه به پزشک، به او بگویید که مبتلا به کبد چرب می باشید که در تجویز دارو به آن توجه نماید.
پیشگیری
رژیم غذایی سالم: شما باید رژیم غذایی سالمی را با مصرف بالای میوه، سبزی، غلات سبوس دار و چربی های مفید برای خود انتخاب کنید.
جلوگیری از افزایش وزن به ویژه چاقی شکمی: داشتن رژیم غذایی سالم به همراه فعالیت بدنی، به حفظ وزن سالم کمک می نماید. در صورت چاق بودن، از همین امروز برای کاهش وزن خود اقدام نمایید.
غذاهای مضر برای کبد
غذاهای فریز شده، زودپز شده، ترشیجات، رب، سس، نمک زیاد، چای پر رنگ، ادویه جات تند، غذاهای فست فوت ، شیرینی جات پیتزا، غذاهای تبلیغی غیر ارزشمند (پفک، چیپس، شکلات، بیسکوییت و…)، مصرف گوشت و تخم مرغ به میزان زیاد، انواع سرخ کردنی ها مانند سیر داغ، پیاز داغ، غذاهای چرب و نوشابه های گازدار.
غذاهای مفید برای کبد
آب، میوه جات سالاد (کاهو، خیار، هویج، جوانه ها)، لیمو ترش تازه، سوپ جو هفته ای یک بار به همراه آلو بخارا، استفاده 2 تا 3 قاشق عسل به صورت شربت عسل، استفاده از ترشیجات طبیعی (زرشک، شاتوت و…)، انواع مرکبات، توت فرنگی، هویج، روغن زیتون،عناب، بارهنگ و خاکشیر.
هشدار: کسانی که کبد آنها مشکل دارد باید تا چهل روز از خوردن غذاهای سرخ کردنی و فرآورده های حیوانی پرهیز کنند. اگر کبد دچار اشکال شود، فرد دچار افسردگی، نگرانی، اضطراب، خمودگی، بی حالی، چهره درهم کشیده، چهره رنگ و رو پریده، چهره تیره، دیدن کابوس و گوشه گیری می شود.
نکات مهم درمورد کبد
از علائم اختلال در کارکرد کبد، یبوست و پف کردن زیر چشم پس از بیدار شدن، ریزش مو و وجود لک در صورت است.
تبخال به علت کمبود ویتامین در بدن است که با یک شوک عصبی، کبد دچار مشکل شده و فرد، تبخال می زند .دم کرده پوست سیب برای تبخال بسیار مفید است. اکثر بیماری های پوستی در ارتباط با کبد است. ناراحتی های پوستی معمولااز گرم مزاجی و یا از سرد مزاجی به وجود می آید. کسانی که ناراحتی کبدی و یا صفرای بالایی دارند معمولابر روی کتف آنها و یا پشت کتف شان جوش می زند ولی کسانی که از سردی دچار ناراحتی پوستی می شوند، پوست خشک شده، خارش زیادی داشته و ترک می خورد و خون می آید. برخی از قارچ های پوستی نشانه ناراحتی کبدی است. برای رفع آن، پوست را باید با روغن کنجد ماساژ داد و غذاهای موافق مزاج خورد. ترک پاشنه پا اگر ناشی از راه رفتن بر روی سطوح خاکی یا مانند آن نباشد، نشانه اختلال در کبد است. اگر خورشت آلو، اسفناج، سیرابی، انار، پاچه گوسفند، زرشک و عناب استفاده شود مفید است. غذاها را زیاد سرخ نکنید که باعث فشار بر کبد و عصبی شدن شما می شود.
اضطراب، ناراحتی، ترس و عصبانیت، آنزیم های کبد را بالابرده و شخص را بیمار می کند، برای پایین آوردن آن، انار بهترین درمان است.
افراد لاغری که مشکل کبدی دارند، اگر بخواهند مشکل شان بر طرف شود و البته چاق شوند، باید غذا را خوب بجوند و با غذا ماست پر چرب و آب به میزان زیاد نخورند. شاتوت بهترین دارو برای انواع هپاتیت است. یک نوشیدنی مفید برای کسانی که کبد آنها مشکل دارد، ترکیبی از آب لیمو شیرین، آب لیمو ترش، آب نارنج، آب پرتقال و آب سیب است.
اگر کسانی نمی توانند ترشیجات بخورند، از یک لیوان آب سیب یا آب همراه یک عدد لیمو ترش تازه استفاده کنند.
بهترین داروهای طبیعی برای اختلالات کبدی، هویج، روغن زیتون، لیمو ترش تازه و توت فرنگی است.
۷ درمان خانگی برای ” کبد چرب”
کبد چرب از بیماریهای بسیار مهم در جوامع صنعتی است. وجود چربی در کبد طبیعی است، اما اگر این میزان چربی بیشتر از ۵ تا ۱۰ درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده است و با استفاده از آب لیمو و عرقیات گیاهی میتواند بیماری خود را درمان کند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه خبر، موید علویان، متخصص گوارش و کبد با بیان این مطلب افزود : کبد چرب درمان پذیر است و معمولا نشانه و علامتی نداشته و منجر به آسیب همیشگی و برگشت نا پذیر نمیشود اما در شدید ترین حالت کبد چرب، فرد دچار نارسایی کبدی میشود. تغییر رفتارهای زندگی افراد از تحرک بیشتر به تحرک کمتر، ماشینی شدن و پیر شدن جامعه باعث شیوع بیشتر بیماریهای متابولیک، فشار خون، بیماریهای دیابت، بیماریهای قلبی و کبد چرب شده است.
وی خاطرنشان کرد: مطالعاتی که در جوامع شهری انجام شده، نشان داده است که بین 30 تا 40 درصد از جمعیت بزرگسال دچار کبد چرب هستند. البته کبد چرب خاص بزرگسال نیست و حدود 5 تا 7 درصد از اطفال نیز به این عارضه مبتلا هستند. این بیماری به دلیل تغییر شیوه تغذیه و سبک استفاده از غذاهای آماده (سوسیس، کالباس، پیتزا) به دلیل اینکه حاوی چربی بیش از حد و افزودنیها هستند، میتوانند زمینه ابتلا به کبد چرب را بیشتر کنند.
علویان بیان کرد: کبد چرب با غربالگری سونوگرافی و انجام تستهای کبدی تشخیص داده میشود. برخی مواقع ممکن است نیاز به نمونه برداری از کبد به دلیل تشخیص شدت بیماری باشد. برای پیشگیری از تجمع چربیها در کبد بهتر است ورزش کنید و همچنین باید با پرهیز از استفاده از مواد چرب و مواد نشاستهای و به حداقل رساندن استفاده از قند و شکر در بهبودی این بیماری کمک کرد.
وی تصریح کرد: از جمله طبیعی ترین راهکارها برای درمان کبد چرب، توجه به مسائل تغذیهای، مواد سالم، استفاده از غذاهای سنتی و خانگی، استفاده از سبزی ها و میوه های تازه و آب پز که نقش مهمی در سلامت خانواده ایفا میکنند، جایگزینی لبنیات کم چرب به جای چرب، استفاده از ماهی و غذاهای دریایی، آب لیمو و عرقیات گیاهی مانند کاسنی، خار مریم از دیگر راه کارهای طبیعی برای درمان این بیماری است.
کبد چرب (Fatty liver) یا استئاتوز واژه کلی برای اشاره به جمع شدن چربی در کبد است. وجود چربی در کبد، طبیعی میباشد، اما اگر این میزان از چربی بیشتر از 5 تا 10 درصد وزن کل کبد شود، فرد به بیماری کبد چرب دچار شده است. کبد چرب یک بیماری درمان پذیر است ولی بعضی اوقات میتواند باعث اثرات و عوراض خطرناکی شود. کبد چرب معمولا نشانه و علامتی نداشته و باعث آسیبی همیشگی و برگشت پذیر نمیشود.
وظیفه کبد بررسی هر غذایی که میخوریم و هر نوشیدنی که مینوشیم برای تصفیه مواد خطرناک است. اگر میزان زیادی چربی در کبد وجود داشته باشد، این فرآیند دچار مشکل میشود. در بعضی از مواقع کبد چرب باعث التهاب و یا زخم های کبدی میشود. در شدیدترین حالت کبد چرب فرد دچار نارسایی کبدی میشود.
کبد چرب بیماری معمولی است و 10 تا 20 درصد افراد در ابالات متحده دچار این بیماری میباشند. اکثر موارد کبد چرب در سنین بین 50 تا 60 سال تشخیص داده میشود. زمانیکه کبد چرب بدلیل سایر مشکلات رخ میدهد، خطرناک بوده و باید به موقع برای درمان اقدام کرد.
انواع کبد چرب
کبد چرب به سه دسته کلی، کبد چرب غیرالکلی، کبد چرب الکلی و کبد چرب حاد بارداری تقسیم میشود.
کبد چرب غیرالکلی
این بیماری زمانی رخ میدهد، که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل میشود و با جمع شدن چربی در بافتهای کبد، فرد دچار کبد چرب میگردد. این بیماری با مصرف الکل مرتبط نبوده و زمانی مشخص میشود که 10 درصد و یا بیشتر وزن کبد حاوی چربی باشد. این بیماری خود نیز به چند دسته تقسیم شده و در شدیدترین مراحل باعث سیروز کبدی و یا زخم و سپس نارسایی کبدی میگردد.
کبد چرب الکلی
این بیماری جزء اولین مرحلههای بیماری های کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و قادر به شکستن چربی ها نیست. اگر فرد از مصرف الکل خودداری نماید، این نوع کبدچرب کم کم درمان میگردد، اما در صورت ادامه به مصرف الکل فرد ممکن است دچار سیروز کبدی گردد.
کبد چرب بارداری
هرچند این نوع از کبد چرب خیلی نادر بوده، با اینحال جمع شدن چربی در هنگام بارداری میتواند خطراتی جدی هم برای مادر و هم برای جنین داشته باشد. این بیماری میتواند باعث نارسایی کبدی، نارسایی کلیه، عفونت شدید و یا خونریزی شود. هرچند دلیل این بیماری کاملا شناخته نشده اما دانشمندان معتقدند این بیماری با هورمون های این دوران در ارتباط است. علایم این بیماری در سه ماه سوم رخ داده و شامل حالت تهوع، استفراغ، درد در قسمت بالایی سمت راست شکم، زردی و کسالت عمومی گردد. زنان باردار باید آزمایش های لازم را برای اطلاع از این بیماری انجام دهند، اکثر زنان پس از زایمان شروع به بهبود مینمایند.
علایم کبد چرب
کبد چرب معمولا یک بیماری خاموش است و بخصوص در مراحل اولیه نشانهای ندارد. زمانیکه بیماری پیشرفت کند، میتواند باعث علایم مبهمی همچون:
- خستگی
- کاهش وزن و یا کاهش اشتها
- ضعف
- تهوع
- گیجی، مشکل در تصمیم گیری و یا تمرکز
سایر نشانه هایی که ممکن است احساس شود شامل:
- درد در مرکز و یا سمت راست قسمت بالایی شکم
- بزرگ شدن کبد
در صورتیکه فرد دچار سیروز کبدی هم شود، علایم زیر ممکن است رخ دهند:
- احتباس مایعات
- کاهش ماهیچه ها
- خونریزی داخلی
- زردی پوت و چشم ها
- نارسایی کبدی
دلایل ابتلا به کبد چرب
یکی از شایع ترین دلایل ابتلا به کبد چرب اعتیاد به الکل میباشد. بعضی از داروهای خاص و اختلالات متابولیک نیز یکی دیگر از این دلایل هستند. در بیشتر مواردیکه فرد الکلی نیست، پزشکان دلیل قطعی برای ابتلا به کبد چرب را نمیدانند، اما موارد زیر میتواند باعث کبد چرب و یا افزایش خطر ابتلا به آن شوند، این عوامل شامل:
- چاقی
- دیابت نوع 2
- فشار خون بالا
- مصرف داروهایی همچون آسپرین، داروهای استروئیدی، تاموکسیفن و تتراسیکلین
- باداری
- مسمومیت
- ویروس ها (ویروس هپاتیت A و سایر ویروس ها)
- سوءتغذیه
- کلسترول خون بالا
- سندرم تخمدان پلی کیستیک
- کم کاری تیروئید (hypothyroidism)
- جراحی بای پس معده
نحوه تشخیص بیماری
آزمایش ها و تست هایی که برای مشخص کردن ابتلا به کبد چرب استفاده میشوند، شامل:
- آزمایش خون، که شامل تست عملکرد آنزیم های کبدی میشود.
- تصویر برداری، که از طریق روش های مختلف همچون CT اسکن و اولتراسوند و یا ام آر ای (MRI) انجام میشود.
- آزمایش بافت های کبدی، که با یک سوزن کوچک بخش کوچکی از کبد برای انجام آزمایش برای تشخیص ابتلا به کبد چرب برداشته میشود.
درمان کبد چرب
درحال حاضر درمان خاصی برای کبدچرب وجود ندارد. برای درمان کبد چرب میبایست سایر مشکلات از جمله دیابت و یا کلسترول درمان گردد. درمان های معمول این بیماری شامل:
- ترک مصرف الکل
- مدیریت کلسترول
- کاهش وزن
- کنترل قندخون
میباشد. برای دریافت دارو و توصیه در مورد کنترل و مدیریت سایر بیماری ها و مشکلات که منجر به کبد چرب میشوند، باید به پزشک مراجعه نمود.
درمان خانگی و تغییرات سبک زندگی در کبد چرب
با رعایت موارد زیر، شما میتوانید کبد چرب را کنترل و درمان کرده، این موارد شامل:
- کاهش وزن. در صورتیکه شما اضافه وزن داشته و یا چاق هستید، میزان کالری مصرفی در روز و افزایش فعالیت بدنی، اقدام به کاهش وزن نمایید. همچنین با اتخاذ یک رژیم غذایی سالم نیز بخود کمک نمایید. برای دریافت راهنمایی در این مورد به پزشک و یا متخصص تغذیه مراجعه کرده و درکنار آن مقاله هایی که در ادامه بیان میکنیم را مطالعه نمایید. مقاله های مفید در این زمینه:
-
- رژیم غذای سالم چیست؟ مفاهیم یک رژیم غذایی سالم و مناسب
- غذاهای بدی که برای کاهش وزن خوب اند
- رژیم غذایی در دوران بارداری
- چگونه سریع و بی خطر لاغر شویم
- ورزش کرده و فعالیت بدنیتان را افزایش دهید. هدفتان را حداقل 30 دقیقه ورزش در طول روز قرار داده و اگر نیاز به کاهش وزن هم دارید، این میزان را افزایش دهید.
- دیابت و کلسترول خون خود را کنترل کرده و به توصیه های پزشکتان عمل نمایید.
- از کبد خود محافظت نمایید. از کارهایی که فشارزادی بر کبد میآورند همچون مصرف الکل و یا مصرف خودسرانه دارو خودداری نمایید.
درمان کبد چرب با طب جایگزین
هرچند اثر هیچ یک از روش های طب جایگزین برای درمان کبد چرب اثبات نشدهاند، اما ترکیبات طبیعی میتوانند در درمان کبد چرب مفید باشند، یکی از این مکمل ها شامل:
- ویتامین E. از نظر تئوری ویتامین ای و سایر انواع ویتامین های آنتی اکسیدان می توانند به سلامت کبد کمک نمایند. از آنجا که ویتامین e میتواند خطراتی از جمله افزایش خطر مرگ در مردان و یاافزایش خطر سرطان پروستات دارد، برای مصرف این ویتامین و میزان مصرف آن بایستی با پزشک مشورت نمایید.
پیشگیری از ابتلا به کبد چرب
برای کاهش خطر ابتلا به کبد چرب رعایت موارد زیر موثر میباشند.
- رژیم غذایی سالم – یک رژیم غذایی سالم حاوی میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربی های سالم میتواند خطر ابتلا به کبد چرب را کاهش دهد.
- حفظ وزن سالم و تناسب اندام – اگر شما چاق هستید و یا اضافه وزن دارید کاهش وزن به ما کمک مینماید. اگر وزن مناسبی دارید برای حفظ وزن و تناسب اندام خود و جلوگیری از چاقی اقدام نمایید.
- ورزش و تمرین – ورزش در بیشتر روز های هفته کمک کننده است، البته اگر مدتهاست ورزش نکردهاید، پیش از ورزش با پزشک مشورت نمایید.
- ترک الکل – در صورتیکه شما مشروبات الکلی مصرف میکنید، ترک مصرف الکل میتواند از ابتلا به کبد چرب الکلی جلوگیری نماید.
درمان خانگی کبد چرب
امروزه به علت اتخاذ برنامه غذایی ناسالم، کبدچرب شایع شده است. به نقل از سایت «MSN»، کبدچرب همانند چربی شکم نیست و نباید آن را مشکل ساده کبدی تلقی کرد. لازم است به محض مشخص شدن بیماری، درمان را شروع کرد زیرا به مرور زمان لایه های چربی روی کبد رشد می کند و سوء هاضمه شدید به وجود می آورد. بیشتر افراد متوجه بیماری خود می شوند اما چندان به موضوع درمان آن توجه نمی کنند.
برای کسب نتیجه بهتر در درمان این بیماری توصیه هایی می شود که در این مطلب به بخشی از آن اشاره می کنیم.
غذاهای چرب را حذف کنید تا بیماری وخیم تر نشود. با مصرف غذاهای چرب، ترشح اسید معده به طور چشم گیری کاهش پیدا می کند. بنابراین مصرف غذاهای چرب باعث سوء هاضمه و حالت تهوع می شود.
پیاده روی تند برای سالم ماندن و بهبود عملکرد اعضای داخلی بدن مفید است. پیاده روی کبد را سالم نگه می دارد.
ورزش: ورزش هایی مانند یوگا جریان گردش خون در شکم را افزایش می دهد از این رو در بهبود عملکرد کبد موثر است.
سبزیجات سبز را که فاقد چربی است مصرف کنید. سبزیجات سبز سرشار از آنتی اکسیدان است که سموم را از بدن دفع می کند. افزودن سبزیجات به برنامه غذایی روزانه یکی از بهترین راه های مقابله با سندروم چربی کبد است.
از مصرف مواد ترش مانند ترشی، لیمو ترش و… که برای کبد مضر است، بپرهیزید.
یکی از علت های عمده در شکل گیری چربی کبد مصرف مشروبات الکلی است. اغلب این نوشیدنی ها چاق کننده است و چربی اضافه آن در کبد رسوب می کند.
۸ تا ۱۰ عدد برگ انجیر معابد را بکوبید سپس با آب سرد مخلوط کنید و بنوشید. در طب کهن هند این روش یکی از بهترین روش های درمانی کبد چرب است.
مواد غذایی موثر برای ترمیم کبد
کبد از جمله اعضایی است که قدرت ترمیم بالایی دارد. بنابراین اگر به بیماری حاد کبدی مانند سرطان یا سیروز مبتلا هستید، ناامید نباشید زیرا کبد قادر است خود را ترمیم کند حتی اگر فقط یک چهارم آن سالم مانده باشد. به نقل از سایت «prevention»، ترمیم کبد یک روند حیاتی است بنابراین همیشه از مواد غذایی سالم استفاده کنید تا این عضو حیاتی در وضعیت خوب باقی بماند. در صورت مصرف موادغذایی سالم، کبد می تواند خود را ترمیم کند. توجه داشته باشید که این موادغذایی برای احیا و ترمیم کبد معجزه نمی کند و باید به میزان مناسب که پزشک توصیه می کند، مصرف شود. از خوردن مواد غذایی مضر برای کبد مانند روغن ها، چربی ها و حتی برخی ادویه ها نیز باید بپرهیزید.
مواد غذایی مفید برای ترمیم کبد:
سیب: حامل ویتامین C است که تراکم اضافه چربی در کبد را از بین می برد. تراکم چربی در کبد، عملکرد کبد را کند می کند.
کلم پیچ: این گیاه برگ دار سرشار از منیزیم و آهن است. این ۲ ماده مغذی عناصر مهمی در روند ترمیم کبد است.
ماست پروبیوتیک: این نوع ماست برای کبد مفید است. باکتری ماست به کبد کمک می کند تا دوباره آنزیم تولید کند.
زردچوبه: این ادویه خاصیت درمانی دارد. کورکومین آن کبد را از سموم تصفیه می کند و کثیفی ها را از سلول های کبد دفع می کند.
سیر و پیاز: هر دو حاوی سولفور است و با آسیب هایی که رادیکال های آزاد در کبد ایجاد می کند، مقابله می کند و روند رشد سلول های جدید کبد را افزایش می دهد.
لیمو: آب لیموی تازه حاوی ویتامین C و آنتی اکسیدان است. مصرف آب لیمو به طور روزانه، سلول های چرب کبد را سم زدایی می کند.
میوه های توتی: این نوع میوه ها غنی از آنتی اکسیدان است و کبد را ترمیم می کند. برای دفع چربی از سلول های کبد، از انواع توت ها استفاده کنید.
تره فرنگی: کلروفیل و سولفور، ۲ نوع ماده مغذی برای کبد است که در این گیاه وجود دارد.
خارمریم: در طب قدیم از این گیاه برای درمان کبد استفاده می شد. این گیاه، روند بازسازی سلول های کبد را تقویت می کند.
به نقل از خراسان
1-درمان در طب نوین : در طب نوین درمان اختصاصی برای کبد چرب وجود ندارد، ولی شما با کنترل بیماری های زمینه ای از قبیل کاهش وزن، چربی های خون، دیابت و یا قطع نمودن داروهای مسبب (قطعا با نظر پزشک معالج نه به طورخودسرانه) می توانید از پیشرفت این بیماری جلوگیری نمایید.
2- درمان وپیشگیری در طب سنتی : در طب سنتی با استفاده از خواص بعضی گیاهان و عصاره گیری از انها میتوان ترکیباتی بدست آورد که بوسیله آنها براحتی و با موفقیت کامل کبد چرب درمان میشود، در ذیل به یکی از نسخه های مجرب و آزموده شده که به راحتی کبد چرب را درمان نموده اشاره میکنیم.
افشره پاکسازی کبد پاپریکا
در تهیه این عصاره گیاهانی بکار رفته که همگی در دفع مواد زائد از خون و کبد نقش بسزایی دارند. همچنین با توجه به اینکه این دارو از لطافت زیادی برخوردار است قابلیت جذب شدن و نفوذ به اعماق مویرگهای بدن را دارد ، بر این اساس درمان بیماریهایی به شرح ذیل با استفاده از این دارو به سادگی انجام پذیر است: غلظت خون ، چربی خون ، ، خواب رفتن اعضای بدن و ضعف کبد. و همچنین چون این دارو توانایی سم زدایی و چربی زدایی بالایی دارد درمان بسیار قابل توجهی برای انواع بیماریهای کبدی است و مخصوصا کبد چرب را به سهولت درمان مینماید.
ضمنا این عصاره سرشار از ویتامینه C، B،A میباشد و برای درمان بیماریهای صفراوی از قبیل کبودی رنگ چهره و لبها ، احساس گرمای زیاد بدن ، صفرا مزاجی و یرقان بسیار موثر میباشد
همچنین مصرف این عصاره میتواند از بروز کبد چرب پیشگیری کند
طبیعی ترین راه ها برای مقابله با مشکل کبد چرب
مصرف بی اندازه غذاهای چرب و گنجاندن انواع فست فودها و غذاهای آماده در برنامه و رژیم اعضای خانواده این روز ها به عنوان یکی از شایع ترین دلایل ابتلا به بیماری کبد چرب گزارش شده که ابتلا به آن در میان افراد کم تحرک و چاق در مقایسه با دیگر مردم بیشتر است.
در این بیماری ذرات درشت و بزرگ چربی در سلول های کبد رسوب می کنند و به این ترتیب موجب بروز اختلال هایی در عملکرد کبد و ابتلا به بیماری های مزمن کبد می شود که از میان آنها می توان به استعداد ابتلا به عفونت ها، خونریزی های دستگاه گوارش و اختلال در سطح هوشیاری اشاره کرد.
از آنجا که بیماری کبدچرب از جمله بیماری های خاموش و بی نشانه است، پیشگیری از ابتلا به آن از جمله اولویت ها قرار می گیرد، زیرا این بیماری معمولا زمانی خود را نمایان می کند که ذرات چربی بخش زیادی از سلول های کبدی را به خود درگیر کرده اند. کبد چرب پس از درگیر کردن کبد با علائمی مانند ضعف، خستگی و احساس سنگینی و فشار در ناحیه فوقانی و راست شکم بروز می کند. خوشبختانه در میان شیوه های طبیعی درمان در سراسر جهان، راهکارها و تکنیک هایی وجود دارد که می توان از آنها برای پیشگیری از ابتلا به کبدچرب اقدام کرد. در اینجا برخی از کاربردی ترین و ساده ترین این شیوه ها را با هم مرور می کنیم.
پیشگیری از تجمع چربی ها در کبد
نوشیدن چای سبز یا استفاده از عصاره این گیاه دارویی تاثیر زیادی در پیشگیری از تجمع و رسوب چربی ها در اطراف کبد دارد، ضمن آنکه می تواند به تسریع روند درمانی کبد چرب نیز کمک کند. افرادی که احتمال و استعداد ابتلا به این بیماری در آنها زیاد است مانند افراد چاق و کم تحرک می توانند با گنجاندن چای سبز در رژیم غذایی روزانه خود از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنند، به شرط آنکه در کنار نوشیدن چای سبز، رژیم غذایی سرشار از سبزیجات و میوه ها را در برنامه غذایی خود بگنجانند. علاوه بر این، درمانگران چینی بر این باورند که نوشیدن این چای گیاهی به صورت مستمر می تواند از ابتلا به سرطان کبد نیز پیشگیری کند.
کاهش جذب چربی با خارمریم
گیاه خارمریم یکی دیگر از گیاهان دارویی است که از آن برای درمان و پیشگیری از بیماری های کبدی استفاده می کنند. این گیاه از آنجا که ترکیبی به نام سیلی مارین دارد، می تواند در کاهش میزان جذب چربی به ویژه چربی بد (LDL)، تری گلیسیرید و کاهش جذب کلسترول موثر باشد.
به همین دلیل بسیاری از درمانگران، این گیاه را از جمله موثرترین گیاهان دارویی برای درمان کبد چرب می شناسند و مصرف دمنوش یا خشک این گیاه همراه غذا را در این زمینه موثر می دانند. مصرف این گیاه با مشورت متخصص طب سنتی می تواند به بهبود عملکرد کبد کمک کرده و سرعت تولید دوباره سلول های کبدی را افزایش دهد.
با زنجبیل متابولیسم بدن را افزایش دهید
یکی دیگر از شیوه های کاهش جذب چربی در جریان گردش خون و اندام های داخلی گنجاندن زنجبیل در برنامه غذایی هفتگی است. افرادی که در طول هفته 2 تا 3 بار زنجبیل استفاده می کنند، می توانند از خواص درمانی آن در افزایش میزان متابولیسم و سوخت و ساز بدن و کاهش جذب چربی ها بهره مند شوند. برای این منظور می توانید یک تکه زنجبیل را درون یک کاسه ماست رنده کرده و آن را بعد از صرف وعده های غذایی میل کنید. به اعتقاد برخی از درمانگران شیوه های طبیعی درمان نوشیدن دمنوش زنجبیل نیز در کنترل بیماری های کبد به ویژه کبد چرب موثر است. نوشیدن این دمنوش می تواند به کاهش جذب چربی در اطراف کبد کمک کرده و مانع از ابتلای افراد مستعد به این بیماری شود. مصرف دمنوش زنجبیل یا ماست کم چرب حاوی زنجبیل به ویژه در وعده هایی که غذای چرب خورده اید بسیار اهمیت دارد.
سویا را با گوشت قرمز عوض کنید
یکی از مهم ترین عواملی که می تواند از رسوب چربی ها در بافت کبد جلوگیری کند، اصلاح رژیم غذایی است. به گفته محققان جایگزین کردن سویا و پروتئین گیاهی به جای پروتئین حیوانی به ویژه گوشت قرمز می تواند تاثیر زیادی در کاهش جذب چربی و تری گلیسیرید در بافت کبد داشته باشد. از این رو، درمانگران به افراد مستعد ابتلا به کبد چرب و التهاب کبد توصیه می کنند در طول هفته برای تهیه غذاهای خود از گوشت قرمز و سویا کنار هم استفاده کنند و مصرف گوشت قرمز را به حداقل برسانند.
دور این غذاها را خط بکشید
اگر به اضافه وزن مبتلایید، اگر کم تحرک هستید و احتمال ابتلا به کبدچرب را دور نمی بینید به شما پیشنهاد می کنیم از مصرف غذاهایی مانند غذاهای فریز شده و یخ زده، ترشیجات، ماست پرچرب، سس، نمک زیاد، غذاهای فست فود، انواع شیرینی ها، پیتزا، انواع سرخ کردنی ها مانند سیر داغ، پیاز داغ، چیپس، پفک، غذاهای چرب و نوشابه های گازدارپرهیز کرده و تا می توانید به جای آنها از میوه های تازه، سبزیجات مختلف به ویژه کاهو، خیار، هویج و غذاهای سالم و طبیعی استفاده کنید. رعایت این رژیم در تمامی دوره های سنی به پیشگیری از ابتلا به کبد چرب و دیگر بیماری های کبد کمک می کند.
آبلیمو را فراموش نکنید
نوشیدن یک لیوان آب که در آن عصاره یک لیموترش تازه وجود دارد در آغاز روز می تواند بهترین دارو برای پیشگیری از ابتلا به کبد چرب باشد. از آنجا که لیمو سرشار از ویتامین C است و به عنوان یک آنتی اکسیدان می تواند نقش موثری در هضم و جذب مواد مفید در بدن داشته باشد، قابلیت زیادی در پیشگیری و درمان کبد چرب دارد.
از زردچوبه غافل نشوید
به تازگی محققان دانشگاه «سنت لوئیس» از تاثیر زردچوبه بر کنترل بیماری کبد چرب در افراد چاقی که به این بیماری مبتلا هستند خبر داده اند. بر اساس این تحقیقات مشخص شده، افرادی که از زردچوبه به عنوان یک چاشنی در برنامه روزانه خود استفاده می کنند کبد مقاوم تری در برابر ابتلا به بیماری کبد چرب دارند و احتمال ذخیره شدن ذرات چربی در کبد آنها کمتر است. از این رو این محققان به مردم توصیه می کنند مصرف زردچوبه را به عنوان یک ادویه موثر و درمانگر در برنامه هفتگی و حتی روزانه خود بگنجانند.
عرقیات گیاهی بنوشید
عرق گیاهی شاه تره، خارشتر و کاسنی از جمله داروهای گیاهی موثر در کنترل و درمان کبد چرب به شمار می آیند. این نوشیدنی های گیاهی از آنجا که طبعی سرد و تر دارند موجب کاهش میزان کلسترول خون می شوند و در عین حال به پاکسازی کبد و بدن از سموم و مواد زائد هم کمک می کنند.
به اعتقاد درمانگران، نوشیدن یک تا 2 لیوان ازیکی از عرقیات شاه تره، کاسنی و خارشتر یا ترکیبی از آنها می تواند تاثیر زیادی در پیشگیری از ابتلا به بیماری های کبد به ویژه کبد چرب و سیروز کبدی داشته باشد و احتمال ابتلا به این بیماری ها را به صفر برساند.
چه افرادی استعداد ابتلا به کبد چرب دارند؟
به گفته درمانگران، افراد چاق و دچار اضافه وزن که کمترین میزان تحرک را دارند اصلی ترین گروه ها برای ابتلا به بیماری کبد چرب هستند. اما در کنار این گروه، گروه های دیگری هم وجود دارند که بیشترین آمادگی را برای ابتلا به این بیماری دارند.
از طرفی افراد بی تحرک و علاقه مند به غذاهای آماده و فست فودها نیز در گروه افراد مستعد ابتلا به کبد چرب هستند، بنابراین باید هوشیار باشند و با مشورت پزشک خود آزمایش های لازم در این زمینه را انجام دهند.
به گفته برخی از متخصصان، مصرف بی رویه و بی قاعده ویتامین A نیز می تواند یک عامل محرک برای ابتلا به بیماری کبد چرب باشد که در نهایت فرد را با خطر رسوب چربی در بافت های کبد و اختلال در عملکرد این عضو رو به رو کند.
منبع:مجله سیب سبز
یک فوق تخصص بیماریهای کبد و گوارش با بیان اینکه «چاقی به تنهایی میتواند زمینه ساز کبد چرب باشد»، تاکید کرد که شناخته شدهترین روش برای درمان کبد چرب ورزش همراه با کاهش وزن است و حتی دیده شده در بیمارانی که کاهش وزن نداشتهاند، ورزش نقش مهمی در بهبود کبد چرب را داشته است.
دکتر شهرام آگاه درباره عارضه کبد چرب گفت:« مجموعهای از عوامل باعث رسوب مزمن چربی در کبد و التهاب و نارسایی مزمن در کبد میشوند و کبد چرب به دو گروه عمده تقسیم میشود؛ کبد چرب الکلی که ناشی از مصرف طولانی مدت الکل میباشد و جنسیت و نژاد در این مساله دخیل هستند که آسیاییها بیشتر مستعد آسیب ناشی از مصرف الکل و ایجاد کبد چرب الکلی هستند و این بیماری در خانمها بیشتر از آقایان شایع است.»
وی از کبد چرب غیر الکلی به عنوان دومین دسته از کبد چرب نام برد و افزود:« این نوع در جامعه ما شیوع بیشتری دارد، عوامل زیادی که بسیاری از آنها جنبه ژنتیکی دارند در بروز این نوع کبد چرب موثرند، مطالعات نشان داده عوامل زمینه ساز دیابت و بیماریهای قلبی و برخی بیماریهای متابولیسم با بروز کبد چرب غیر الکلی در رابطه است.»
این عضو هیات علمی دانشگاه ایران تصریح کرد:« در بین این عوامل دیابت یک علت مهم و شناخته شده در ایجاد کبد چرب میباشد و هر چه طول مدت ابتلا به دیابت طولانی باشد و یا درمان آن ناقص انجام گیرد احتمال ابتلا به کبد چرب در این افراد بیشتر است و در آنها ابتلا به التهاب ناشی از کبد چرب بیشتر از افراد عادی است.»
وی افزود:« چاقی به تنهایی میتواند زمینه ساز کبد چرب باشد و عوامل ژنتیکی در کنار دیگر عوامل در ایجاد کبد چرب غیرالکلی دخیل است، در برخی بیماران افزایش چربی خون جزء LDL کلسترول در بیماران مبتلا رویت میشود که در درمان این افراد کم کردن LDL نقش موثری خواهد داشت. برخی افراد هستند که در آنها بیماریهای زمینه منجر به ابتلای آنها به کبد چرب غیر الکلی میشود مثل اختلال در متابولیسم و برخی هپاتیتهای مزمن هم ممکن است همرا با کبد چرب دیده شود مثل هپاتیت Bو C.»
دکتر آگاه یادآور شد:« آسیب مزمن کبدی در بیمارانی که کبد چرب آنها همراه با التهاب باقی بماند دیده نمیشود، اما در عده ای که کبد چرب آنها همراه با التهابات است باعث آسیب مزمن به کبد آنها میشود و در برخی بیماران التهابات می تواند پیش رونده بوده و منجر به سیروز کبدی در فرد شود که سیروز کبدی معمولا در افرادی که چاقی مفرط دارند دیده میشود و حتی در برخی موارد عامل سیروز کبدی ناشناخته باقی میماند، مثل کشور آمریکا.»
این فوق تخصص بیماریهای کبد و گوارش درباره راههای تشخیص کبد چرب اظهار داشت:« یکی از ساده ترین و ارزانترین روش تشخیص کبد چرب روش تصویربرداری میباشد که می تواند به تشخیص کبد چرب در بیماران کمک کند و در کنار آن انجام آزمایشها برای آنزیمهای کبدی در تشخیص التهاب ناشی از کبد چرب به ما کمک میکند و در موارد کمتر سی تی اسکن یا سایر روش تصویربرداری هم در تشخیص این بیماری استفاده میشود.»وی برای درمان کبد چرب به درمان علت زمینه ساز چه در مرحله التهاب کبد و چه غیر التهاب آن اشاره کرد و گفت:« اگر بیماری زمینه عامل بروز کبد چرب در فرد باشد با درمان آن به درمان کبد چرب کمک میکنیم.»
این استاد دانشگاه، رژیم غذایی ، کاهش وزن و ورزش را موثرترین راه های درمان کبد چرب ناشی از بیماری زمینه اعلام و خاطر نشان کرد:«عملا شناخته شدهترین روش برای درمان کبد چرب ورزش همراه با کاهش وزن است و حتی دیده شده در بیمارانی که کاهش وزن نداشتهاند، ورزش نقش مهمی در بهبود کبد چرب را داشته است و در آخر استفاده از داروهای کاهنده قند خون در بیماران دیابتی و استفاده از داروهای کاهنده LDL در بیماران مبتلا به کلسترول از راههای مفید در کنار ورزش و کاهش وزن برای درمان کبد چرب است.»
گردآوری : گروه سلامت سیمرغ
ژوهشگران دانشگاه مینه سوتا معتقدند، چربی زیاد به کبد آسیب میرساند. در افراد چاقی که به بیماری کبد چرب مبتلا نیستند، چربی موجود در غذا در نهایت به کبد میچسبد و به اینترتیب چربی حتی در کبد افرادی که الکل استفاده نمیکنند نیز با ساز و کار نامعلومی تجمع میکند.
رژیم غذایی برای کبد چرب,رژیم غذایی برای کبد چرب الکلی,رژیم غذای برای کبد چرب,رژیم غذایی برای بیماران کبد چرب,بهترین رژیم غذایی برای کبد چرب,رژیم غذایی برای کبد های چرب,رژیم غذایی لاغری برای کبد چرب,رژیم غذایی کبد چرب,رژیم غذایی کبد چرب,رژیم غذایی کبد چرب چیست؟,مقالات پزشکی و بهداشتی،توصیه های پزشکی ، بهداشت
تحقیقات جدید نشان میدهد، چربی موجود در غذاها یکی از دلایل بیماری کبد چرب غیرالکلی محسوب میشود. به نظر می رسد ورود بی رویهی چربیها به درون کبد ، زمینهساز این بیماری است؛ وقتی کبد توانایی تنظیم جذب چربیها را از دست میدهد. در افراد سالم حدود نصف چربی مصرفی به انرژی تبدیل شده و میسوزد و یک دوم باقی مانده در بافت چربی ذخیره میشود.بهطور طبیعی فقط میزان کمی چربی در کبد ذخیره میشود. پیدا کردن ریشهی چربیهای ذخیره شده در کبد چرب غیرالکلی، برای پیشگیری و درمان این بیماری بسیار حایز اهمیت است.مهمترین نکات برای بر طرف کردن حالت کبد چرب :مصرف محدود مواد نشاسته ای-کاهش مصرف کربوهیدرات ها از جمله قند ساده-نان-ماکارونی-کیک ها- بیسکویت ودسرها توصیه میشود.افزایش مقدار سبزی ها ومیوه های خام وفیبر هااستفاده از آب سبزیجات اجتناب از غذا های سرخ شده و آماده وهر گونه مارگاریناجتناب از مواد لبنی که شامل:شیر-پنیر-خامه-بستنی- ماستاستفاده از محصولات سویا شیر و بنیر سویا برای جبران کلسیم شیراجتناب از مصرف نوشابه هانوشیدن دو لیتر یا ۸ لیوان آب در روزاستفاده از منابع غنی ویتامین ث و سلنیوم (یک توضیح اضافه این که مقدار کم سلنیوم مورد نیاز افراد سالم، در غذاهای دریایی، مانند میگو و ماهی وجود دارد.)
**مواد غذایی مفید برای کبد
مصرف بعضی از مواد غذایی طبیعی، فعالیت کبد را در حد مطلوب حفظ می کند. داشتن یک کبد سالم باعث می شود انرژی بیشتر و حال بهتری داشته باشیم. ولی کبد ی که بیمار است و به درستی کار نمی کند، باعث احساس خستگی، سردرد، اشکال در تنفس، حساسیت و عدم تحمل بعضی مواد غذایی، مشکلات پوستی و افزایش وزن می شود.
غذاهای مفید برای کبد به دو گروه عمده تقسیم می شوند:
1- مواد غذایی که فرآیند سم زدایی و تصفیه کبد را افزایش می دهند.
2- مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان که در طی فرآیند سم زدایی از کبد محافظت می کنند.
در قسمت زیر به 8 ماده غذایی مهم که برای کبد مفید هستند، اشاره می شود:
1- سیر و پیاز: سیر حاوی آلیسین (یک نوع آنتی اکسیدان) است که یک ترکیب سولفوردار است و برای سم زدایی بهتر و موثرتر کبد لازم است. سیر به کبد کمک می کند تا بدن را از آلودگی جیوه، بعضی مواد افزودنی موجود در غذاها و هورمون استروژن پاک کند.
2- انواع کلم (مثل بروکلی، گل کلم، کلم قمری، کلم پیچ و کلم بروکسل):
کلم ها دارای خاصیت سم زدایی قوی برای کبد هستند. این سبزیجات دارای موادی هستند که بعضی سموم را در بدن خنثی می کنند؛ مثل نیتروزامین های موجود در دود سیگار ، و افلاتوکسین موجود در بادام زمینی.
همچنین انواع کلم دارای موادی بنام «گلوکوزینولات» هستند که باعث می شوند کبد آنزیم هایی را تولید کند که برای انجام فرآیند سم زدایی لازم هستند.
3- آب لیمو ترش تازه در آب داغ:
آب لیمو ترش تازه را در یک لیوان آب داغ بریزید و اول صبح بطور ناشتا بنوشید(البته اگر ناراحتی معده ندارید). این کار باعث می شود کبد پاک شود و عمل سم زدایی و تصفیه آن افزایش یابد.
همچنین تولید صفرا را تحریک می کند، معده و روده را پاک می کند و حرکات روده ای را افزایش می دهد.
4- چغندر:
چغندر، تصفیه ی خون را تقویت می کند و فلزات سنگین را در بدن جذب می کند.
5- میوه های غنی از آنتی اکسیدان:
بر اساس مطالعاتی مشخص شده که میوه های زیر بیشترین مقدار آنتی اکسیدان ها را دارند که به ترتیب غنای آنتی اکسیدانی عبارتند از:آلو- کشمش- زغال اخته- شاتوت- توت فرنگی- تمشک- پرتقال- گریپ فورت سرخ- طالبی- سیب و گلابی.در طی فرآیند سم زدایی یا تصفیه کبد ، تعداد زیادی رادیکال آزاد تولید می شود که برای سلامت کبد مضر هستند. آنتی اکسیدان ها از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد، محافظت می کنند.
6- سیب:
سیب دارای پکتین است که می تواند به فلزات سنگین موجود در بدن متصل شود (به خصوص در روده بزرگ) و باعث دفع آنها از بدن شود. این کار بار کبد ی را کاهش می دهد و ظرفیت سم زدایی آن.
7- آرتیشو (کنگر فرنگی):
آرتیشو تولید صفرا را افزایش می دهد. یکی از کارهای صفرا این است که سموم بدن را از طریق روده پاک می کند.
30 دقیقه بعد از خوردن یک گلوله آرتیشو(تصویر بالا)، ترشح صفرا تا صد درصد افزایش می یابد. 8- سالاد سبزیجات برگی شکل تند:
این سالاد ترشح و جریان صفرا را در داخل کبد افزایش می دهد و تحریک می کند؛ مثل اندیو(شکل بالا) و کاسنی تلخ.
* نکته قابل توجه:
خوردن مواد غذایی که در بالا ذکر شده است، نمی تواند جایگزین داروی تجویز شده توسط پزشک شود و باید همراه با مصرف این مواد غذایی، به توصیه ی پزشک خود در این زمینه نیز عمل کنید. مقالات پزشکی و بهداشتی – کتبیانهمچنین برای درمان کبد تشخیص کبد چرب و تغذیه مناسب برای کید جرب مقالالت زیر را مطالعه فرمایید :
- کبد چرب
- کبد چرب
- هپاتیت چیست
- مواد غذایی مفید برای کبد
- غذاهای مفید برای کبد –
- کاسنی مقوی کبد و معده
- کبد چرب –
- آیا MRI جایگزین بیوپسی کبد می شود؟
- مصرف زرشک برای کبد مفید است
- موفقیت پزشکان در درمان نارسایی کبد
- با گیلاس و آلبالو بیماری کبد را درمان کنید
- برای داشتن کبدی سالم این موادغذایی را مصرف کنید
- کبد چرب غیرالکلی –
- برای سلامت کبدتان چای سبز بنوشید
- مواد غذایی آلوده و سرطان کبد
- سکنجبین باعث نفوذ غذا به سلولهای کبد می شود –
- کبد چرب
- نقشه کبد در بدن
تحقیقات جدید نشان میدهد، چربی موجود در غذاها یکی از دلایل بیماری کبد چرب غیرالکلی محسوب میشود. به نظر می رسد ورود بی رویهی چربیها به درون کبد ، زمینهساز این بیماری است؛ وقتی کبد توانایی تنظیم جذب چربیها را از دست میدهد. در افراد سالم حدود نصف چربی مصرفی به انرژی تبدیل شده و میسوزد و یک دوم باقی مانده در بافت چربی ذخیره میشود.
بهطور طبیعی فقط میزان کمی چربی در کبد ذخیره میشود. پیدا کردن ریشهی چربیهای ذخیره شده در کبد چرب غیرالکلی، برای پیشگیری و درمان این بیماری بسیار حایز اهمیت است.
مهمترین نکات برای بر طرف کردن حالت کبد چرب :
مصرف محدود مواد نشاسته ای-کاهش مصرف کربوهیدرات ها از جمله قند ساده-نان-ماکارونی-کیک ها- بیسکویت ودسرها توصیه میشود.
افزایش مقدار سبزی ها ومیوه های خام وفیبر ها
استفاده از آب سبزیجات
اجتناب از غذا های سرخ شده و آماده وهر گونه مارگارین
اجتناب از مواد لبنی که شامل:شیر-پنیر-خامه-بستنی- ماست
استفاده از محصولات سویا شیر و بنیر سویا برای جبران کلسیم شیر
اجتناب از مصرف نوشابه ها
نوشیدن دو لیتر یا ۸ لیوان آب در روز
استفاده از منابع غنی ویتامین ث و سلنیوم (یک توضیح اضافه این که مقدار کم سلنیوم مورد نیاز افراد سالم، در غذاهای دریایی، مانند میگو و ماهی وجود دارد.)
**مواد غذایی مفید برای کبد
مصرف بعضی از مواد غذایی طبیعی، فعالیت کبد را در حد مطلوب حفظ می کند. داشتن یک کبد سالم باعث می شود انرژی بیشتر و حال بهتری داشته باشیم. ولی کبد ی که بیمار است و به درستی کار نمی کند، باعث احساس خستگی، سردرد، اشکال در تنفس، حساسیت و عدم تحمل بعضی مواد غذایی، مشکلات پوستی و افزایش وزن می شود.
غذاهای مفید برای کبد به دو گروه عمده تقسیم می شوند:
1- مواد غذایی که فرآیند سم زدایی و تصفیه کبد را افزایش می دهند.
2- مواد غذایی غنی از آنتی اکسیدان که در طی فرآیند سم زدایی از کبد محافظت می کنند.
در قسمت زیر به 8 ماده غذایی مهم که برای کبد مفید هستند، اشاره می شود:
1- سیر و پیاز:
سیر حاوی آلیسین (یک نوع آنتی اکسیدان) است که یک ترکیب سولفوردار است و برای سم زدایی بهتر و موثرتر کبد لازم است. سیر به کبد کمک می کند تا بدن را از آلودگی جیوه، بعضی مواد افزودنی موجود در غذاها و هورمون استروژن پاک کند.
2- انواع کلم (مثل بروکلی، گل کلم، کلم قمری، کلم پیچ و کلم بروکسل):
کلم ها دارای خاصیت سم زدایی قوی برای کبد هستند. این سبزیجات دارای موادی هستند که بعضی سموم را در بدن خنثی می کنند؛ مثل نیتروزامین های موجود در دود سیگار ، و افلاتوکسین موجود در بادام زمینی.
همچنین انواع کلم دارای موادی بنام «گلوکوزینولات» هستند که باعث می شوند کبد آنزیم هایی را تولید کند که برای انجام فرآیند سم زدایی لازم هستند.
3- آب لیمو ترش تازه در آب داغ:
آب لیمو ترش تازه را در یک لیوان آب داغ بریزید و اول صبح بطور ناشتا بنوشید(البته اگر ناراحتی معده ندارید). این کار باعث می شود کبد پاک شود و عمل سم زدایی و تصفیه آن افزایش یابد.
همچنین تولید صفرا را تحریک می کند، معده و روده را پاک می کند و حرکات روده ای را افزایش می دهد.
4- چغندر:
چغندر، تصفیه ی خون را تقویت می کند و فلزات سنگین را در بدن جذب می کند.
5- میوه های غنی از آنتی اکسیدان:
بر اساس مطالعاتی مشخص شده که میوه های زیر بیشترین مقدار آنتی اکسیدان ها را دارند که به ترتیب غنای آنتی اکسیدانی عبارتند از:آلو- کشمش- زغال اخته- شاتوت- توت فرنگی- تمشک- پرتقال- گریپ فورت سرخ- طالبی- سیب و گلابی.در طی فرآیند سم زدایی یا تصفیه کبد ، تعداد زیادی رادیکال آزاد تولید می شود که برای سلامت کبد مضر هستند. آنتی اکسیدان ها از کبد در برابر آسیب رادیکال های آزاد، محافظت می کنند.
6- سیب:
سیب دارای پکتین است که می تواند به فلزات سنگین موجود در بدن متصل شود (به خصوص در روده بزرگ) و باعث دفع آنها از بدن شود. این کار بار کبد ی را کاهش می دهد و ظرفیت سم زدایی آن.
7- آرتیشو (کنگر فرنگی):
آرتیشو تولید صفرا را افزایش می دهد. یکی از کارهای صفرا این است که سموم بدن را از طریق روده پاک می کند.
30 دقیقه بعد از خوردن یک گلوله آرتیشو(تصویر بالا)، ترشح صفرا تا صد درصد افزایش می یابد.
8- سالاد سبزیجات برگی شکل تند:
این سالاد ترشح و جریان صفرا را در داخل کبد افزایش می دهد و تحریک می کند؛ مثل اندیو(شکل بالا) و کاسنی تلخ.
* نکته قابل توجه:
خوردن مواد غذایی که در بالا ذکر شده است، نمی تواند جایگزین داروی تجویز شده توسط پزشک شود و باید همراه با مصرف این مواد غذایی، به توصیه ی پزشک خود در این زمینه نیز عمل کنید.
مقالات پزشکی و بهداشتی – کتبیان
همچنین برای درمان کبد تشخیص کبد چرب و تغذیه مناسب برای کید جرب مقالالت زیر را مطالعه فرمایید :
- رابطه چاقی و بیماری کبد چرب
- رژیم غذایی برای کبد چرب
- هپاتیت چیست
- مواد غذایی مفید برای کبد –
- غذاهای مفید برای کبد –
- کاسنی مقوی کبد و معده
- نقش ویتامین E در درمان کبد چرب
- آیا MRI جایگزین بیوپسی کبد می شود؟
- مصرف زرشک برای کبد مفید است –
- موفقیت پزشکان در درمان نارسایی کبد
- با گیلاس و آلبالو بیماری کبد را درمان کنید
- برای داشتن کبدی سالم این موادغذایی را مصرف کنید
- بیماری کبد چرب غیرالکلی –
- برای سلامت کبدتان چای سبز بنوشید
- مواد غذایی آلوده و سرطان کبد
- سکنجبین باعث نفوذ غذا به سلولهای کبد می شود
- خوراکی مناسب برای کبد چرب
- نقشه کبد در بدن
این بیماری از بیماریهای خطرناکی است که علامت خاصی ندارد و چون دیر تشخیص داده میشود، میتواند حتی باعث فوت فرد مبتلا شود. امیدواریم گفتوگوی زیر با خانم دکتر آزیتا حکمتدوست، متخصص تغذیه بالینی و عضو هیات علمی گروه تغذیه بالینی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که مدتی است در مورد این بیماری تحقیق میکنند، مفید و مثمر ثمر باشد.
کبد چرب چه بیماریای است و چگونه فردی به آن مبتلا میشود؟
کبد چرب در اثر تجمع چربی در سلولهای کبد به وجود میآید و در افرادی که دچار اختلال در متابولیسم بدن هستند و چربی و قند خونشان بالاست، بیشتر دیده میشود. البته فردی که به آن مبتلا میشود، زمینه ژنتیکی هم دارد. در این بیماری تریگلیسیریدی که در سلولها تجمع یافته از سلولهای کبدی خارج نمیشود. وقتی به تدریج چربی در سلولهای کبدی جمع میشود، اصطلاحاً میگویند فرد دچار کبد چرب غیر الکلی شده است. با بروز استرس یا بیماریهای جزئی که بر سیستم ایمنی تأثیر میگذارند، سلولهایی که دچار تجمع چربی شدهاند، ملتهب میشوند و فاز دوم بیماری به شکل هپاتیت چرب غیرالکلی بروز میکند. تا این مرحله کبد چرب قابل درمان است اما در صورتی که فرد متوجه نشود یا پیگیر درمان نباشد، وارد مرحله سیروز و بدخیمیهای کبدی میشود که درمان ندارد زیرا سلولهای کبدی تخریب شدهاند و راهی جز پیوند کبد باقی نمیماند.
این بیماری علامت خاصی دارد که به محض مشاهده آن، برای درمان اقدام شود؟
نه، متأسفانه یکی از مشکلات کبد چرب این است که نشانه خاصی ندارد و فقط با انجام آزمایش یا سونوگرافی میتوان این بیماری را تشخیص داد. البته برخی علایم در همه بیماران مبتلا شایع است؛ از جمله خستگی و درد در ناحیه بالا و سمت راست شکم.
کبد چرب بیماری شایعی است؟
طبق آمار، مشخص شده فاز اول این بیماری در 30 درصد و فاز دوم آن در حدود 10 درصد جمعیت ایران شیوع دارد. متأسفانه کبد چرب مختص سن یا جنس خاصی نیست و حتی در کودکان، به خصوص آنهایی که مشکلات ژنتیکی دارند، دیده میشود. البته هرچه سن بالاتر رود، چون چربی و قند خون افزایش پیدا میکند، احتمال بروز این بیماری بیشتر میشود.
سبک زندگی هم در ابتلا به کبد چرب تأثیر دارد؟
بله، 70 درصد افراد دچار کبد چرب به اضافهوزن و چاقی مبتلا هستند و سابقه قند و چربی خون بالا دارند. در واقع کسانی که رژیم غذایی ناسالمی دارند (به خصوص مصرف بالای چربیهای اشباع و قندهای ساده) و فعالیت بدنیشان کم است، بیشتر به کبد چرب مبتلا میشوند.
درمان این بیماری چگونه است؟
کبد چرب درمان دارویی خاصی ندارد. تغییر در شیوه زندگی، درمان اصلی و پیشگیرانه این بیماری است. فردی که به چاقی مبتلاست، با کمی کاهش وزن بهبود مییابد. مطالعههای مختلف نشان دادهاند اگر این افراد 5 تا 10 درصد وزنشان را کاهش دهند، آنزیمهای کبدی به حد طبیعی بازمیگردد. لازم است فرد مبتلا به متخصص تغذیه مراجعه کند و رژیم غذایی خاصی داشته باشد تا هرچه سریعتر بهبود یابد و بیماریاش وارد فاز 2 و 3 نشود.
منظورتان از رژیم غذایی خاص چیست؟
میزان کربوهیدرات (قند) و به خصوص کربوهیدراتهای ساده و همینطور چربی، به خصوص چربیهای اشباع، باید در رژیم این افراد کم شود. مبتلایان به این بیماری بهتر است برای پخت و پز از چربیهای غیراشباع مانند روغنهای مایع و گیاهی مثل روغن کانولا و زیتون استفاده کنند؛ حتماً چربیهای قابل رویت گوشت را (چه قرمز چه سفید) بگیرند و ترجیحاً در هفته بیش از 2 بار گوشت قرمز نخورند و مصرف فیبر را افزایش دهند. فیبر در انواع سبزی و سبوس غلات به وفور یافت میشود.
تعداد وعدههای غذایی باید زیاد و حجمشان کم باشد. اگر حجم بالایی از خوراکی
را در یک وعده مصرف کنند، تمام مواد غذایی در کبد به تریگلیسیرید تبدیل
میشود. کبد این بیماران در آزاد کردن تریگلیسیرید از بافت کبدی و انتقال آن به
سایر بافتها مشکل دارد بنابراین با این روش دچار مشکلات حادتری خواهند شد
میوهها هم فیبر خوبی دارند اما چون حاوی قند فراوانی هستند، باید به میزان متعادل (یعنی حداکثر 3 واحد در روز و به دفعات) میوه مصرف کنند یعنی بیمار مبتلا به کبد چرب نمیتواند 3 میوه را با هم بخورد اما مصرف سبزیها برایش آزاد است. مصرف غلات سبوسدار یا سبوس به صورت جدا در سوپ، کوکو، کتلت و… نیز برای این بیماران مفید است. مواد غذایی با خواص ضد التهابی مثل روغن ماهی نیز بهتر است در برنامه غذایی این افراد گنجانده شود. ورزش و تحرک بدنی برای مبتلایان به کبد چرب ضروری است و حتماً باید 30 دقیقه تا یک ساعت ورزش کنند. با این سبک زندگی چربی کمتری در سلولهای کبد ذخیره میشود و به مرور بهبود مییابند.
حذف یک وعده غذایی (مخصوصاً شام) را به این بیماران توصیه میکنید؟
نه، تعداد وعدههای غذایی باید زیاد و حجمشان کم باشد. اگر حجم بالایی از خوراکی را در یک وعده مصرف کنند، تمام مواد غذایی در کبد به تریگلیسیرید تبدیل میشود. کبد این بیماران در آزاد کردن تریگلیسیرید از بافت کبدی و انتقال آن به سایر بافتها مشکل دارد بنابراین با این روش دچار مشکلات حادتری خواهند شد. مبتلایان به کبد چرب باید 6 وعده غذایی داشته باشند و در هر وعده میزان کالری دریافتیشان محدود باشد.
مواد غذایی خاصی وجود دارد که باید از برنامه غذایی آنها حذف شود؟
میزان کربوهیدراتهای ساده و چربی اشباع باید کاملاً محدود شوند. این افراد باید میزان مصرف چربی اشباع را به کمتر از 10 درصد کل چربیهای مصرفی برسانند. رعایت این مسئله یعنی دریافت چربی اشباع از لبنیات یا گوشت و جایی برای مصرف مواد غذایی چرب مثل کره و خامه باقی نمیماند. این بیماران به عنوان صبحانه میتوانند یک واحد نان سبوسدار با پنیر کمچرب و سبزی بخورند. مصرف یک لیوان شیر کمچرب یا چای بدون قند یا هر نوع نوشیدنی بدون قند دیگر هم در طول روز برایشان مجاز است. غذاهای سرخکرده برای این افراد مناسب نیست و بهتر است مواد غذایی آبپز یا بخارپز بخورند.
حرف آخر؟
هنوز دارویی برای درمان این بیماری یافت نشده اما مبتلایان برای پایین آوردن چربی و قند خون باید دارو مصرف کنند. مصرف مکملهایی مثل روغن ماهی که خواص ضد التهابی دارد نیز برای پیشگیری از پیشرفت بیماری کمککننده است.
برای تهیه و تنظیم این مقالات هزینههای زیادی میشود اگر دوست دارید به ما کمک کنید.
حمایت میکنم