وضعیت هورمونی یک مصرف کننده استروئید بسیار مهم می‌باشد و تعادل درست بین آندروژن‌ها و استروژن نقش مهمی را ایفا می‌کند. آروماتیزاسیون فرایندی بیوشیمی می‌باشد که در انواع بافت‌ها از جمله غدد پستانی، بافت آدیپوز، کبد و مغز روی میدهد، که این فرایند توسط آنزیم آروماتاز انجام شده و طی آن تستوسترون به استرادیول تبدیل میشود.
هرچه قدرت استروژنی یک استروئید بیشتر باشد، اثر آنابولیک آن استروئید قوی تر خواهد بود. آنادرول و دیانابول دو نمونه استروئید خوراکی هستند که دارای ظرفیت استروژنی بسیار بالایی هستند. دیگر استروئید های آنابولیک آندروژنیکی که در طول دوره حجم استفاده میشوند، بولدنون و ناندرولون هستند. هر دوی آنها دارای سطح فعالیت استروژنی متوسطی هستند. هالوتستین به عنوان یک آندروژن شناخته شده، دارویی می‌باشد که برای درمان سرطان سینه پیشرفته در زنان استفاده میشود. هالوتستین به استروژن تبدیل نمی‌شود و تاثیری روی آنزیم آروماتاز ندارد.
استروژن دارای نقش مهمی در رشد عضلات می‌باشد. استروژن میزان جذب مولکول‌های آنابولیک را در گیرنده‌های آندروژن افزایش میدهد. این موضوع در یک آزمایش نشان داده شد. در این آزمایش دانشمندان خوکچه‌های هندی نر را اخته کرده و به آنها استروئید آنابولیک قدرتمند متیل ترینولون دادند. با توجه به اخته بودن آنها، در بدن این خوکچه‌ها سطح فعالیت‌های استروژنی افزایش و آندروژن‌ها از بدن آنها حذف گردید. اینطور مشاهده شد که رابطه بین متیل ترینولون و گیرنده‌ها ۵۰۰% پیش از زمان اخته شدن افزایش پیدا کرده بود. این موضوع اهمیت استروژن در تاثیر اتصال مولکول استروئید به سطح گیرنده‌های آن را توضیح میدهد.
فاکتور رشد شبه انسولین (IGF1) یک پپتید مسول رشد عضلات و بازسازی غضروف می‌باشد. اینطور مشخص شده است که یکی از فاکتور‌های مورد نیاز برای آزاد سازی هورمون رشد، حضور استرادیول می‌باشد. میزان غلظت سوماتومدین سی (Somatomedin C) با کاهش سطح استروژن کاهش پیدا می‌کند. آروماتیزاسیون فرایندی است که میتواند باعث افزایش سطح پپتید (IGF1) شود.
بنابراین، استروژن کمتر به معنی تولید کمتر این هورمون آنابولیک می‌باشد. مصرف تاموکسیفن سیترات (نولوادکس) دارای تاثیر منفی روی تولید (IGF1) در کبد می‌باشد. برای اثبات این امر باید بدانید استروژن میتواند شرایط آنابولیسم بدن را بهبود دهند و باعث افزایش وزن و همچنین عضله سازی از طریق احتباس آب و گلیکوژن شود. در همین راستا یکی از قوی‌ترین استروئیدهای آنابولیک آندروژنیک به نام هالوتستین، با اینکه ۱۸ برابر آنابولیک تر از تستوسترون و ۸ برابر آنابولیک تر از آنادرول می‌باشد، اما با این حال از آن برای افزایش وزن استفاده نمی‌شود، بلکه موارد استفاده آن تنها محدود به افزایش قدرت عضلات، سفتی و افزایش تراکم آنها میشود.
حضور استروژن همچنین برای بهبود تصلب شرایین نیز مفید می‌باشد. به همین دلیل است که میزان مرگ و میر زنان در حملات قلبی کمتر است. بنابراین، هرچه میزان استروژن یک فرد کمتر باشد، میزان نسبت سطح کلسترول (HDL) به کلسترول (LDL) نیز وخیم تر میشود. همبستگی بین استروژن و تصلب شرایین مرتبط با اکسیداسیون لیپوپروتئین‌های (HDL) و (LDL) می‌باشد. اینطور به نظر می‌رسد که استروژن دارای تاثیر ضد آنتی اکسیدانی روی این دو لیپوپروتئین می‌باشد. در نتیجه، سطح (LDL) کاهش و سطح (HDL) افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل است که گیرنده‌های تعدیل کننده انتخابی استروژن (SERM) مخصوصا نولوادکس دارای قابلیت منحصر به فردی در بهبود نسبت (HDL/LDL) می‌باشد، زیرا که نولوادکس به شکل انتخابی روی برخی بافت‌های خاص (کبد) عمل و باعث اشغال گیرنده‌های استروژنی میشود، بنابراین استروژن‌های آزاد قادر نخواهند بود به گیرنده‌های خود متصل شوند.
اما از طرف دیگر، مقادیر بیش از حد استروژن مرتبط با افزایش احتمال بروز ترومبوزیس می‌باشد. به علاوه، وجود استروژن بیش از حد یک بازخورد منفی برای محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-بیضه و هورمون آزاد کننده گنادوتروپین‌ها تلقی میشود. کاملا مشخص شده است که مصرف قرص‌های ضد بارداری توسط زنان میتواند احتمال بروز ترومبوزیس در آنها را افزایش دهد و این افراد باید از سالیسیلیک اسید/آسپیرین یا روغن ماهی استفاده کنند.
استروژن قابلیت افزایش تراکم مواد معدنی استخوان را دارد و میتواند به عنوان یک عامل ضد پوکی استخوان عمل کند. به علاوه، فرایند آروماتیزاسیون و احتباس آب میتواند به مفاصل و فضای سینوویال از طریق افزودن مایعات بیشتر کمک کند. بنابراین، ترجیحا میبایست از ترکیبات استروژنی در طول دوره حجم استفاده شود، زمانی که می‌خواهید از وزنه‌های سنگین در تمرینات خود استفاده کنید.
استروژن و سروتونین (هورمون لذت) نیز همچنین با هم در ارتباط هستند. اینطور تخمین زده شده است که مصرف کنندگان مهار کننده‌های آروماتاز از اختلالات رفتاری، نوسان در حالات خلقی، احساساتی شدن و حتی افسردگی رنج میبرند. همچنین اینطور مشخص شده است که مصرف کنندگان دیانابول میتوانند به اثرات سر خوشی حاصل از مصرف آن اعتیاد پیدا کنند. این موضوع به دلیل رابطه استروژن با داشتن احساس خوب می‌باشد که دلیل آن هم افزایش سطح سروتونین می‌باشد که یک انتقال دهنده عصبی شادی می‌باشد. زنان یائسه معمولا دچار نوسانات خلقی زیادی میشوند و تقریبا وضعیت احساسی آنها ناپایدار است. در نتیجه، همین فعالیت شیمیایی مغزی نیز ممکن است در بدنسازان مرد ایجاد شود.
استرادیول، فرم اصلی استروژن در مردان، برای تنظیم سطح میل جنسی، عملکرد نعوظ و اسپرم زایی بسیار حیاتی می‌باشد. مهار کننده‌های آروماتاز نظیر آرومازین، لتروزول و آریمیدکس دارای تاثیر منفی روی میزان میل جنسی در طول دوره استروئید هستند. اگرچه اینطور به نظر می‌رسد که تستوسترون دلیل اصلی بهبود میل جنسی می‌باشد، اما حقیقت چیز دیگری است. استروژن نیز در بهبود میل جنسی مردان نقش بسیار مهمی را دارد.
این موضوع در یک تحقیق آزمایشگاهی نشان داده شد. در این تحقیق دو گروه از مردان تحت درمان تستوسترون قرار گرفتند، در حالی که یکی از این دو گروه هم از تستوسترون و هم از یک عامل ضد استروژنی استفاده میکرد. نتیجه نهایی این بود که مردانی که از آنتی استروژن‌ها استفاده نکرده بودند، شاهد بهبود میل جنسی خود بودند. اختلال در سطح مناسب استرادیول میتواند منجر به اختلال در نعوظ شود. البته پس از یک دوره پاکسازی رایج، مصرف هر دو برای کاهش سطح استروژن حیاتی می‌باشد، هنگامی که ما مصرف (SERM)ها را متوقف می‌کنیم. سطح کمتر استروژن به هیپوتالاموس سیگنال ارسال می‌کند تا هورمون آزاد کننده گونادوتروپین‌ها را ترشح کند. گیرنده‌های استروژن و همچنین آنزیم آروماتاز به شکل فراوانی در مغز، آلت تناسلی مردان و بیضه‌ها یافت میشوند که این ارگان‌ها برای کارکرد جنسی فرد مهم هستند. در مغز، در مناطق مرتبط با برانگیختگی جنسی سنتز استرادیول افزایش پیدا می‌کند. در بیضه ها، تولید اسپرم نیز در همه سطوح تعدیل میشود.
سطح استروژن هنگامی که در عدم تعادل با سطح تستوسترون (افزایش نسبت استروژن/آندروژن) باشد میتواند باعث بزرگی نامتعارف بافت سینه مردان شود. به علاوه، استروژن میتواند باعث افزایش سطح سرم (SHBG) شود که میتواند به تستوسترون‌های آزاد متصل و باعث کاهش سطح آنها و کاهش کارایی تستوسترون در غدد پستانی شود. در این شرایط سینه مردان به شکل نامتعارفی بزرگ میشود که در واقع رایج ترین مشکل مرتبط با سینه در مردان می‌باشد. این واژه معمولا توسط بدنساز‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، که دلیل آن تجمع استروژن زیر نوک سینه می‌باشد که نتیجه آن حساسیت سینه می‌باشد. دارو هایی که میتوانند باعث بزرگی بافت سینه مردان شوند عبارتند از :
- استروئیدهای تبدیل شونده به استروژن (بتا استرادیول) توسط آنزیم آروماتاز. این استروئیدها عبارتند از اکسیمتولون، ناندرولون، بولدنون، تستوسترون، متاندینون و متیل تستوسترون.
- فیناستراید که یک آنتی آندروژن مورد استفاده در درمان بزرگی پروستات می‌باشد (مهار کننده ۵-آلفا ردوکتاز).
- اسپیرونولاکتون (مهار کننده آلدوسترون) یک ادرار آور می‌باشد که دارای خواص آنتی آدروژنیک نیز می‌باشد و بسته به دوز مصرف میتواند باعث بزرگی بافت سینه شود. با توجه به اینکه قشر آدرنال به میزان مناسبی دی هیدرو اپیاندروسترون تولید می‌کند پس سواستفاده از اسپیرونولاکتون میتواند باعث بزرگی سینه از طریق اختلال در تعادل آندروژن/استروژن شود.
- رانیتیدین/سیمتیدین : مورد استفاده در درمان زخم معده (بلاکر گیرنده آندروژن)
- مسکن‌های مخدر نظیر کدیین
- ماریجوانا
- باریتورات‌ها : دیازپام (والیوم)
در گام اول، این مشکل را می‌توان از طریق کاهش وزن بدن و کاهش درصد چربی بدن همراه انجام تمرینات مقاومتی حل کرد. اگر بهبودی حاصل نشد، ورزشکار میبایست با انجام آزمایش خون هورمونی (بتا استرادیول، استرون، پرولاکتین) هر میزان سطح غیر نرمالی از این هورمون‌ها را شناسایی کند. سپس بر اساس آن، فرد میبایست از یک آنتی استروژن نظیر نولوادکس همراه پرویرون یا یک مهار کننده آروماتاز نظیر آریمیدکس، لتروزول و آرومازین استفاده کند. در صورتی که این مشکل پا برجا بماند، غدد باید از طریق جراحی خارج شوند (ماستکتومی). لیپوساکشن نوعی جراحی می‌باشد که طی آن تنها چربی سینه خارج میشود و نه خود غدد پستانی.
به منظور جلوگیری از عوارض جانبی آروماتیزاسیون (احتباس آب و ذخیره چربی)، ما معمولا از یک (SERM) یا گزینه قوی تر یعنی مهار کننده‌های آروماتاز استفاده می‌کنیم. (SERM)ها گیرنده‌های استروژنی را اشغال میکنند، بنابراین استروژن‌های آزاد در جریان خون نمی‌تواند به گیرنده‌های خود متصل شوند. اما مهار کننده‌های آروماتاز از طریق مهار آنزیم آروماتاز میتوانند تولید استروژن را سرکوب کنند.
دو نوع از مهار کننده‌های آروماتاز شامل مهار کننده‌های استروئیدی نظیر آرومازین و مهار کننده‌های غیر استروئیدی نظیر آریمیدکس و لتروزول میشوند. اگزمستان برای مدتی میتواند از افزایش سطح استرادیول جلوگیری کند. این دارو تقریبا سطح استروژن در پلاسما و بافت‌ها را ۸۵% سرکوب می‌کند. گهگاهی، از فرم‌های مصنوعی دی هیدروکسی تستوسترون نظیر پرویرون و مسترون نیز برای بهبود این اثر آنتی استروژنی استفاده میشود.
معمولا بدنسازان در طول دوره آماده سازی خود برای مسابقات مهار کننده‌های آروماتاز را ترجیح میدهند. دلیل آن این است که آنها به شدت کارامد هستند. اما هر سکه دارای دو رو می‌باشد. کاهش شدید سطح استروژن برای ورزشکار دارای هزینه می‌باشد. اول اینکه، استروژن در عضله سازی دارای نقش بسیار مهمی می‌باشد. فاکتور رشد شبه انسولین نیز یک پپتید می‌باشد که مسول ایجاد شرایط آنابولیسم و ساخت غضروف می‌باشد. هنگامی که آنتی استروژن‌های قدرتمند مصرف شوند سطح سوماتومدین سی کاهش پیدا می‌کند. فاکتور رشد شبه انسولین در پارانشیم کبد سنتز میشود. استروژن باعث احتباس آب و ذخیره چربی میشود. احتباس آب در عضلات بسیار مهم می‌باشد، زیرا که برای سنتز یک مولگول گلیکوژن باید مولکول آب نیز حضور داشته باشد. در نتیجه، هرچه داروی آنتی استروژنی مورد مصرف ما قوی تر باشد، ذخایر گلیکوژن کمتری خواهیم داشت. این موضوع باعث کاهش شدید استقامت و قدرت عضلانی ما میشود. سیستم فسفاژن برای اکسیداسیون بی هوازی گلوکز نیز نیازمند حضور گلیکوژن می‌باشد.
خيلي مطلب عالي بود سپاسگذارم