(SR9009) که با نام استنابولیک نیز شناخته میشود، یک داروی مصنوعی میباشد که برای مطالعه روی ساعت زیستی بدن ساخته شده است. این دارو نشان داده است که میتواند باعث تقویت استقامت، کاهش اضطراب، کاهش سطح کلسترول، کاهش وزن و کاهش التهاب در موشها شود. این تاثیرات، اگر در انسانها نیز به اثبات برسد، میتوانند تا حدودی مزیتهای ورزش روی بدن را داشته باشند. اما به هر حال، استنابولیک هنوز روی انسانها تست نشده است! عوارض جانبی آن نامشخص است.
استنابولیک چیست؟
استنابولیک یا (SR9009) یک ماده شیمیایی تحقیقاتی میباشد. تا به امروز، در هیچ تحقیق انسانی منتشر شده از استنابولیک استفاده نشده است.
بنابراین، ما نمیدانیم که این ماده تا چه میزان ممکن است خطرناک باشد. تاثیر آن روی انسانها نیز نامشخص است. این یعنی این دارو دارای پتانسیل بالایی در ایجاد خطر میباشد و میبایست از مصرف آن به هر طریقی اجتناب شود.
عملکرد بدن ما بر مبنای یک دوره ۲۴ ساعته هماهنگ که توسط طلوع و غروب خورشید تنظیم میشود، میباشد. به این الگو ساعت زیستی بدن گفته میشود.
ساعت زیستی بدن بر مبنای یک مکانیزم تکرار شونده که باعث فعال و غیر فعال شدن ژنها میشود خود را حفظ میکند (هنگامی که ژنهای CLOCK و فعال BMAL1 هستند، آنها باعث فعال سازی PER و CRY میشوند. سپس، PER/CRY باعث غیر فعال سازی BMAL1/CLOCK شده و این چرخه ۲۴ ساعته دوباره تکرار میشود).
(REV-ERB) یک جفت پروتئین هستند که باعث پایداری ساعت درونی بدن از طریق غیر فعال سازی (BMAL1) میشوند. خود این پروتئینها نیز از طریق گروه هم فعال میشوند. هم یک ترکیب کوچک دارای آهن میباشد که میتوان آن را در سراسر بدن یافت، از جمله در گلبولهای قرمز.
استنابولیک ترکیبی است که میتواند باعث بهبود فعالیت (REV-ERB) شود و دارای جذب خوبی نیز در بدن میباشد.
به دلیل نشان دادن تاثیرات مثبت فراوان در حیوانات، استنابولیک راه خود را به فروشگاههای آنلاین نیز باز کرده است و تحت عنوان مکمل فروخته میشود، که خریداران اصلی آن عمدتا بدنسازان هستند. از این دارو گاهی اوقات با عنوان “ ورزش در بطری “ یاد میشود. اما به هر حال، چیزهای بسیار زیادی است که ما در مورد این دارو نمیدانیم، از جمله عوارض جانبی آن.
مکانیزم عمل استنابولیک
تمام تاثیرات مشاهده شده با مصرف استنابولیک از طریق فعال سازی (REV-ERB) بوده است.
(REV-ERB) روی رفتار زیستی موشها تاثیر میگذارد و باعث تغییر در الگوی فعالیت و خواب آنها شده است.
جدایی از تاثیر این دارو روی ساعت زیستی (سرکوب تولید BMAL1)، اما (REV-ERB) میتواند روی بسیاری دیگر از فعالیتهای مرتبط با تولید انرژی نیز اثرگذار باشد.
(REV-ERB) عمدتا در کبد، ماهیچهها و بافت چربی یافت میشود :
کبد : (REV-ERB) میتواند روی عملکرد حدودا ۹۰۰ ژن در کبد موشها تاثیر گذار باشد. (REV-ERB) ، میتواند باعث غیر فعال کردن ژنهای تولید کننده گلوکز بدون تغییر در حساسیت جذب انسولین شود. (REV-ERB) همچنین باعث فعال سازی ژن هایی شد که باعث تولید سلولهای چربی جدید و کاهش واکنشهای التهابی میشدند (از طریق تاثیر گذاری روی تولید ماکروفاژ ها).
ماهیچه : (REV-ERB) میتواند باعث بهبود چربی سوزی، افزایش فعالیت میتوکوندری، بهبود تولید میتوکوندریهای جدید و در عین حال کاهش تخریب میتوکوندریهای قدیمی شود.
سلولهای چربی : (REV-ERB) میتواند باعث غیر فعال کردن ژنهای مسول ذخیره چربی و کاهش تولید تریگلیسیرید شود.
در تحقیقات حیوانی و سلولی، استنابولیک توانست تاثیرات زیر را داشته باشد :
افزایش میزان اکسیژن مصرفی
کاهش تولید سلولهای چربی جدید در کبد
کاهش تولید کلسترول و اسیدهای صفراوی در کبد
افزایش تعداد میتوکوندریها در ماهیچه ها
افزایش استفاده از گلوکوز و اسیدهای چرب در ماهیچه ها
کاهش ذخایر چربی
مزایای دیده شده در تحقیقات
۱ ) کاهش وزن
موش هایی که به آنها استنابولیک به مدت ۷ روز تزریق شده بود، توانستند به واسطه کاهش توده چربی بدن خود، کاهش وزن داشته باشند. میزان غذای مصرفی تحت تاثیر قرار نگرفت.
همینطور در یک تحقیقی که موشها از طریق رژیم غذایی دچار چاقی شده بودند، با تزریق استنابولیک به آنها به مدت ۳۰ روز، این موشها شاهد ۶۰% کاهش وزن بیشتر نسبت به موشهای گروه کنترل بودند. همچنین سطح تریگلیسیرید خون، کلسترول کل، اسیدهای چرب آزاد و سطح انسولین نیز کاهش پیدا کرده بود.
در موش هایی که به طور ژنتیکی چاق بودند، استنابولیک توانست پس از ۱۲ روز بدون تاثیر گذاری روی سطح گلوکز یا حساسیت به انسولین، باعث توقف کاهش وزن آنها شود.
۲ ) کلسترول خون
به موش هایی که به مدت ۷ تا ۱۰ روز استنابولیک داده شده بود، سطح تریگلیسیرید خون و کلسترول کل کاهش پیدا کرده بود.
به موشهای اصلاح ژنتیکی شده ای که تحت یک رژیم با کلسترول بالا به منظور رسیدن به پروفایل چربی انسانی بودند به مدت ۸ هفته استنابولیک داده شد. سطح کلسترول کل و تریگلیسیرید کاهش پیدا کرد، در حالی که سطح کلسترول (LDL) کاهش و سطح کلسترول (HDL) تغییری پیدا نکرده بود.
۳ ) استقامت
موش هایی که به مدت ۳۰ روز از استنابولیک استفاده کرده بودند شاهد افزایش استقامت خود بودند. آنها مدت زمان بیشتری را میدویدند و نسبت به گروه کنترل مسافت بیشتری را در زمان کمتر طی میکردند.
استنابولیک توانست باعث افزایش تعداد میتوکوندریهای فعال در سلولهای ماهیچه ای (از طریق سرکوب ژنهای اوتوفاژی) شود.
۴ ) کاهش التهابات
استنابولیک توانست در موشها باعث کاهش التهابات ریوی شود (از طریق کاهش تولید TNF-alpha).
این دارو همچنین توانست باعث کاهش تولید مولکولهای التهاب زا (CCL2 و MMP-9) در سلولهای عصبی موشها شود.
۵ ) بیماری قلبی
موشهای اصلاح ژنتیک شده که مشکوک به سفتی در دیواره شریانهای خود بودند، به مدت ۷ هفته با استنابولیک تحت درمان قرار گرفتند. میزان ضایعات رگهای خونی کاهش پیدا کرد، در حالی که میزان دریافت غذا، وزن بدن و سطح چربی خون تغییری پیدا نکرد.
هم در موشهای سالم و هم در موشهای پیر اصلاح ژنتیک شده، تزریق استنابولیک به مدت ۲۸ روز توانست باعث بهبود عملکرد قلب شود.
در موش هایی که از طریق جراحی اندازه قلب آنها افزایش پیدا کرده بود، مصرف استنابولیک به مدت دو هفته توانست باعث کاهش سایز و وزن قلب آنها شود، بدون اینکه روی سطح فشار خون آنها تاثیر بگذارد.
۶ ) بیداری
به عنوان فعال کننده (REV-ERB)، استنابولیک توانست باعث تغییر الگوی خواب بیداری موشها شود. اما به هر حال، این تاثیر آن کوتاه مدت است و تنها ۱۲ ساعت پایدار بود.
به موش هایی که در روز استنابولیک تزریق شده بود (روز زمانی است که موشها قرار است در خواب باشند)، آنها شاهد فعالیت بیشتر در روز و خواب با عمق کمتر بودند. اما هنگامی که استنابولیک در شب تزریق شد (زمانی که موشها فعال هستند)، تاثیری روی آنها نداشت.
استنابولیک به طور بالقوه توانایی کمک به بیدار ماندن در زمان هایی که میل به خواب بسیار شدید است را دارد.
۷ ) اضطراب
با تزریق دو بار در روز از استنابولیک به مدت ۳ تا ۱۰ روز، موشها شاهد کاهش اضطراب بودند و استنابولیک نشان داد که در این زمینه میتواند به اندازه بنزودیازپین کارامد باشد.
۸ ) آسیب بافتی (فیبروز)
موشهای دارای زخم کبدی پس از دو هفته درمان استنابولیک شاهد کاهش آسیبهای بافتی خود بودند.
عوارض جانبی
عوارض جانبی استنابولیک نامشخص میباشد. این دارو پتانسیل بالایی در آسیب زدن دارد. مصرف این دارو میتواند به شدت خطرناک باشد زیرا پروفایل ایمنی آن هنوز مشخص نشده است.
تا کنون، با مصرف تا ۷ هفته در موش ها، نشانی از سمیت کبد دیده نشده است. برخی مصرف کنندگان گزارش بی خوابی را داده اند.
دوزها
تا کنون هیچ دوزی برای مصرف انسانی تعیین نشده است. در اکثر تحقیقات انجام شده روی موشها از دوز ۱۰۰ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن استفاده شده است.
اما در فرومهای بدنسازی، افراد توصیه به مصرف دوزهای روزانه بسیار کمتر از این مقدار (۱۰-۴۰ میلی گرم) دارند. آنها همچنین توصیه میکنند که این دوز را به ۳-۴ قسمت در روز تقسیم کنید.
هیچ گزارش علمی ای مبنی بر میزان کارایی استنابولیک از طریق مصرف خوراکی وجود ندارد.
تجربه افراد مصرف کننده
استنابولیک در اینترنت به عنوان یک داروی بهبود دهنده عملکرد در بدنسازی فروخته میشود.
برخی مصرف کنندگان گزارش بهبود استقامت را داده اند، در حالی که دیگر افراد تاثیر آن را بسیار محدود یا بدون تاثیر دانسته اند. بسیاری گزارش داده اند که استفاده از دوزهای پر تکرار (۳-۴ مرتبه در روز) باعث خستگی آنها شده است.