همه ما می‌دانیم که یک رژیم غذائی سالم باید سرشار از سبزیجات باشد.رژیم غذائی افراد ورزشکار در مجموع نسبت به افراد عادی سالم تر می‌باشد اما با این وجود تا قبل از سال ۲۰۰۹ هیچ ورزشکاری توجهی به مزایای آب چغندر در افزایش عملکرد ورزشی نداشت.اما از سال ۲۰۰۹ به بعد ورزشکاران حرفه ای روی آب چغندر یک سرمایه گذاری ویژه انجام دادند تا بتوانند با مصرف آن نهایت کارایی خود را روز مسابقه نشان دهند.اکنون بعد از گذشت چند سال از اولین تحقیقات ما به درک بیشتری نسبت به چگونگی عملکرد چغندر در افزایش عملکرد رسیده ایم.
چغندر حاوی مقادیر زیادی از نیترات می‌باشد.این ترکیب پیش ماده یک مولکول سیگنال رسان بسیار مهم یعنی نیتریک اکسید می‌باشد که وجود آن برای کارکرد صحیح بدن مورد نیاز می‌باشد.نیتریک اکسید به طور طبیعی نیز درون بدن ما ساخته میشود اما ما با مصرف غذا‌های سرشار از نیترات میتوانیم مقدار آن را در بدن به حداکثر برسانیم.در کنار دیگر وظائف نیتریک اکسید میتواند در ماهیچه‌های اسکلتی به عنوان گشاد کننده عروق عمل کند.این عمل باعث میشود که اندازه رگ های خونی افزایش پیدا کند و در نتیجه اکسیژن بیشتری میتواند جریان پیدا کند.
آب چغندر، کنسانتره یا پودر آن؟
در اولین تحقیق روی چغندر پیشنهاد شد که مصرف ۵۰۰ میلی لیتر آب چغندر در روز میتواند باعث افزایش زمان رسیدن به خستگی به میزان ۱۵% شود.از آن زمان تا کنون ورزشکاران به دنبال راه‌های بسیار زیادی در جهت آسان کردن مصرف این ماده غذائی بوده اند.گرفتن آب ۳-۵ چغندر هر روز صبح نه تنها وقت گیر می‌باشد بلکه میتواند از لحاظ اقتصادی گران برای شما تمام شود و اگر در حال مسافرت نیز باشید انجام این کار غیر عملی خواهد شد.جایگزین‌هایی نظیر پودر و کنسانتره چغندر امروزه به شکل گسترده ای در بازار‌ها یافت میشوند.
چه مقدار؟
اگرچه در اولین تحقیق از ۵۰۰ میلی لیتر یا تقریبا ۲ پیمانه استفاده شد اما این میزان آب چغندر برای نوشیدن زیاد می‌باشد.با توجه به اینکه نوشیدن این مقدار آب چغندر میتواند باعث ایجاد مشکلات گوارشی شود پیشنهاد میشود که کمترین دوزی که برای شما میتواند موثر باشد را پیدا کنید.تحقیقات جدید نشان داده است که با مصرف ۳۰۰ میلی لیتر نیز همچنان بهبود‌های حاصل شده قابل اندازه گیری هستند.در ۶۰۰ میلی لیتر بهبود‌های حاصل شده افزایش پیدا کردند اما بیشتر از این مقدار مزایای بیشتری را به وجود نیاورد.این موضوع نشان میدهد که سطح نیتریک اکسید در این مقطع به حداکثر حالت ممکن خود در بدن رسیده است.
پخته یا خام؟
در تحقیقات قبلی اینطور بیان شده است که پختن سبزیجات میتواند به شدت از سطح نیترات آنها بکاهد.به همین دلیل است که استفاده از آب یا کنسانتره چغندر بهترین راه برای مصرف چغندر می‌باشد.تنها استثنا در این مورد میتواند بخار پز کردن مختصر باشد که در واقع انجام این کار شاید بتواند مواد مغذی بیشتری را در اختیار بدن قرار دهد.مشخصا چغندر برای اینکه کاملا قابل خوردن باشد باید در مدت زمان زیادی بپزد اما کمی بخار پز کردن مشکلی را به وجود نخواهد آورد.برای دیگر سبزیجات حاوی مقادیر زیاد نیترات نظیر اسفناج نیز کمی بخار باز کردن آن تاثیری را روی نیترات موجود در آن نخواهد داشت.
نوشیدن سریع یا آرام مصرف کردن آن؟
نیترات موجود در چغندر به وسیله برخی باکتری‌های موجود در بزاق ما تبدیل به نیتریت میشود.این یک گام بسیار مهم می‌باشد که نباید نسبت به آن غفلت شود.تبدیل نیترات به نیتریت فرایندی سریع نمی‌باشد و شستن دهان یا مسواک زدن بلافاصله پس از مصرف آب چغندر میتواند تمام نیترات موجود در بزاق را از بین ببرد.مصرف آهسته آب چغندر میتواند مدت زمان تماس نیترات با باکتری‌های موجود در بزاق را افزایش دهد که این یعنی تبدیل نیترات به نیتریت بیشتری انجام خواهد پذیرفت.
آیا مصرف آب چغندر برای من موثر خواهد بود؟
همانند دیگر مکمل‌ها پاسخ هر فردی نسبت به مصرف آب چغندر در افزایش عملکرد متفاوت خواهد بود.در آخرین تحقیقات مشخص شد که افرادی نیز هستند که میتوانند نسبت به مصرف آب چغندر هیچ گونه مزایایی را دریافت نکنند.پس نتیجه میگیریم احتمال اینکه هیچگونه بهبودی در عملکرد پس از مصرف آب چغندر حتی در بالا‌ترین دوز‌ها هم وجود خواهد داشت.افراد شرکت کننده در این آزمایش علمی کاملا تحت شرایط کنترل شده قرار گرفته بودند.در دنیای واقعی گفتن اینکه دیگر مکمل‌ها یا حتی کافئین چه واکنشی نسبت به سطح نیتریک اکسید بدن دارند غیر ممکن می‌باشد.
فقط چغندر؟
چغندر امروزه تبدیل به نماد سبزیجات دارای نیترات فراوان شده است و مورد توجه عموم مردم واقع شده است اما حقیقت این است که سبزیجات دیگری نیز وجود دارند که سرشار از نیترات هستند.بالا نگه داشتن سطح نیترات از طریق رژیم غذائی میتواند عملکرد شما را به حداکثر برساند.قبل از یک مسابقه مهم از طریق مصرف چغندر میتوانید سطح نیتریک اکسید بدن خود را به حداکثر برسانید.
مترجم : حسام رضایی