دی هیدرو تستوسترون

دی هیدرو تستوسترون : بخش زیادی از زمان جلسات تمرینی من عمدتا صرف پاسخ به سوالات مردم در مورد پروهورمون‌ها و استروئید‌ها میشود. یکی‌ از بزرگ‌ ترین نگرانی‌های افراد در مورد استروژن و عوارض جانبی مرتبط با آن است. اما پس از این مساله سوالات مرتبط با دی هیدرو تستوسترون وجود دارند. اینطور به نظر می‌رسد که مردم در مورد دی هیدرو تستوسترون تصورات غلطی دارند و گمان میکنند که این هورمون یک آندروژن فرعی مضر بوده که هدفی‌ جز بزرگ کردن پروستات و ریزش مو ندارد.

اما واقعیت بسیار پیچیده تر از آن است. دی هیدرو تستوسترون یکی‌ از آن هورمون‌های خوب/بد می‌باشد که به هیچ وجه درک درستی‌ از آن حاصل نشده است. برای بسیاری از افراد، این هورمون چیزی نیست که شما بخواهید سطح آن را کاهش یا از بدن حذف کنید.

اما برای برخی‌ دیگر، کنترل کردن مداوم سطح دی هیدرو  تستوسترون احتمالا یک کار مهم تلقی‌ میشود. دانستن حقایق در مورد دی هیدرو تستوسترون به شما کمک خواهد کرد تا بفهمید به کدام گروه تعلق دارید.

آیا تستوسترون یک پروهورمون است؟

مهم‌ ترین آندروژن ترشح شده از بیضه‌ها مسلما تستوسترون می‌باشد. اما در اکثر بدن ها، سیگنال‌های آندروژنیک توسط تستوسترون منتقل نمیشوند. در اینگونه بافت‌ها که شامل مغز، پوست و اندام‌های تناسلی‌ میشود (اساسا هر چیزی غیر از ماهیچه ها)، آندروژن فعال در واقع دی هیدرو تستوسترون می‌باشد. در این مورد تستوسترون تنها به عنوان یک پروهورمون عمل کرده که میبایست به آندروژن فعال دی هیدرو تستوسترون تبدیل شود که این امر تبدیل توسط آنزیمی به نام ۵-آلفا ردوکتاز (5-AR) انجام میشود.

(5-AR) در غلظت بالایی در تمام مناطق آندروژن محور بدن به جز ماهیچه‌های اسکلتی وجود دارد. این امر باعث شده تا مقدار بسیار اندکی‌ تستوسترون بتواند از این بافت‌های بدن عبور کرده و به گیرنده‌های آندروژن متصل شود. در عوض، تستوسترون سریع به دی هیدرو تستوسترون تبدیل شده که سپس این هورمون میتواند به گیرنده‌ها متصل شود.

این تبدیل به یک عملکرد بسیار مهم بیولوژیکی در این بافت‌ها بسیار کمک می‌کند. دی هیدرو تستوسترون آندروژنی بسیار قوی تر از تستوسترون می‌باشد و قدرت اتصال آن به گیرنده‌های آندروژن تقریبا ۳-۵ برابر تستوسترون می‌باشد. اگر شما آنزیم (5-AR) را از بافت‌های بدن حذف کنید و از فرایند تشکیل دی هیدرو تستوسترون جلوگیری کنید، سپس شاهد تغییرات بسیار قابل توجهی‌ در فیزیولوژی خود خواهید بود.

یک مثال خوب در این مورد پدیده شبه نرمادگی (pseudohermaphroditism) در مردان به دلیل کمبود مادر زادی آنزیم (5-AR) می‌باشد. این اختلال نسبتا نادر می‌باشد، اما در جمهوری دومینیکن در واقع اختلالی بسیار رایج محسوب میشود. در این اختلال، مردان با سطح بسیار اندک یا بدون آنزیم (5-AR) متولد میشوند. در این حالت اندام تناسلی‌ آنها مشخص نیست و در واقع در اغلب موارد به عنوان یک دختر بزرگ میشوند. اما هنگام بلوغ، سطح تستوسترون آنها به شکل نرمال افزایش کرده، اما سطح دی  هیدرو تستوسترون آنها بسیار اندک باقی‌ میماند. در نتیجه ویژگی‌های مردانه آنها به شکل نرمال توسعه پیدا می‌کند، با این تفاوت که موی بدن در آنها بسیار اندک یا بدون مو و همچنین پروستات و آلت تناسلی‌‌شان رشد کافی‌ نمیکند. سطح میل جنسی‌ آنها نیز در اغلب موارد دچار اختلال می‌باشد.

تستوسترون آندروژن فعال در ماهیچه ها

ماهیچه‌های اسکلتی از دیگر بافت‌های آندروژن محور بدن متفاوت میباشند. این ماهیچه‌ها در واقع دارای سطح بسیار اندک یا بدون (5-AR) هستند، بنابراین در این ماهیچه‌ها میزان تشکیل دی هیدرو تستوسترون بسیار اندک یا اصلا ساخته نمی‌شود. به علاوه، هرگونه DHTساخته شده یا آن مقداری که قبلا از طریق خون وارد ماهیچه‌ها شده، به سرعت توسط آنزیمی به نام (3a-HSD) غیر فعال میشود.3α-Hydroxysteroid dehydrogenase

بنابراین زمانی‌ که بحث ما بر سر عضلات باشد، تستوسترون آندروژن فعال اصلی‌ می‌باشد. البته این امر به این معنی‌ نیست که تزریق دی هیدرو تستوسترون نمی‌تواند تاثیر آنابولیکی داشته باشد. انجام این کار در واقع مقداری تاثیرات آنابولیکی در ماهیچه‌ها دارد، ولی‌ تاثیر آن نسبت به مقادیر یکسان تستوسترون، بسیار ضعیف تر می‌باشد. دلیل این امر تجزیه سریع این هورمون توسط آنزیم (3a-HSD) و تبدیل آن به یک متابولیت بسیار ضعیف به نام (5alpha-androstan-3a, 17b-diol) می‌باشد. اگر این آنزیم به طریقی سرکوب شود، احتمالا دی هیدرو تستوسترون تاثیر آنابولیک بسیار قدرتمندی روی عضلات خواهد داشت.

لازم به ذکر است که اگرچه تستوسترون آندروژن فعال در ماهیچه‌ها می‌باشد، و دی هیدرو تستوسترون دارای تاثیر مستقیم آنابولیک ضعیف تری در عضلات مردان می‌باشد، اما دی هیدرو تستوسترون همچنان برای بروز تاثیرات افزایش عملکردی حاصل از تستوسترون بسیار مهم می‌باشد. چیزی که من دقیقا می‌خواهم به شما بگویم تاثیر دی هیدرو تستوسترون روی سیستم عصبی مرکزی می‌باشد که منجر به افزایش بازدهی عصبی (قدرت) و افزایش استقامت نسبت به استرس‌های فیزیکی‌ و عصبی می‌باشد، جدایی از تاثیر آن روی عملکرد جنسی‌ مطلوب و سطح میل جنسی‌.

من چندین گزارش نقلی مبنی بر مصرف تستوسترون با پروسکار (نوعی مهار کننده ۵-آلفا ردوکتاز) را دریافت کرده ام که افراد در آن شاهد کاهش قابل توجه عملکرد خود بوده‌اند. اما چه اتفاقی‌ در این حالت می افتد؟ ما میدانیم که دلیل این امر نمی‌تواند سرکوب تاثیر آنابولیک مستقیم تستوسترون روی عضلات باشد. به احتمال زیاد دلیل این مشکل کاهش تاثیرات آندروژنیک در دیگر بخش‌های بدن می‌باشد، مخصوصا سیستم عصبی مرکزی، که توسط آندروژن‌ها تحریک شده تا بتواند باعث افزایش قدرت و ریکاوری بهتری شود. یکی‌ دیگر از احتمالات کاهش تولید فاکتور‌های رشد آندروژن محور کبدی نظیر (IGF-1) می‌باشد، زیرا DHT یک آندروژن مهم برای کبد می‌باشد.

اثرات آنتی استروژنی دی هیدرو تستوسترون

یکی‌ از کارکرد‌های مهم دی هیدرو تستوسترون در بدن که زیاد در مورد آن بحث نمی‌شود، اثر ضد استروژنی آن است. برخی‌ مردانی که مصرف کننده پروسکار بوده‌اند این موضوع را از راه سخت آن فهمیده اند، یعنی‌ پدیدار شدن ژینکوماستی. با کاهش اثر محافظتی DHT در مقابل استروژن، این مردان متاسفانه دچار وضعیت ناخوشایند ژینکوماستی شدند که سینه ای شبیه سینه زنان پیدا میکنند.

اما چگونه دی هیدرو تستوسترون در مقابل عوارض جانبی استروژن از بدن محافظت می‌کند؟ سه راه برای محقق شدن این امر وجود دارد. اول از همه، دی هیدرو تستوسترون مستقیما فعالیت استروژن در بافت‌ها را سرکوب می‌کند. این امر یا از طریق عمل به عنوان یک آنتاگونیست رقیب در اتصال به گیرنده‌های استروژن یا از طریق کاهش رونویسی آر ان‌ ای استروژن محور محقق میشود.

نتاگونیست (به انگلیسی: Antagonist) در فارماکولوژی و بیوشیمی کاربرد دارد و نوعی لیگاند و ماده‌شیمیایی قابل پیوند با گیرندهٔ‌سلولی یا گونه‌ای دارو است که در سلول با اتصال به گیرنده‌های آن سلول عمل پیوند لیگاند-گیرنده را انجام داده ولی باعث هیچ‌گونه پاسخ و واکنش از سوی سلول نمی‌شود. آنتاگونیست در فارماکولوژی تقلیدکننده عمل یک آگونیست در سلول است ولی با مسدود کردن محل اتصال (سایت فعال) مانع از اتصال و عمل آگونیست می‌گردد یا به اصطلاح عمل را انجام می‌دهد ولی تأثیر نمی‌کند.^[۱][۲] آنچه که با وجود آنتاگونیست در یک سلول رخ می‌دهد بسته به نوع پیوند ایجاد شده با گیرنده ممکن است قابل بازگشت یا غیرقابل بازگشت باشد، اما غالباً تأثیر آنتاگونیست‌های مرتبط با اعصاب به دلیل اخلال در روند پیام‌رسانی عصبی می‌تواند در پاره‌ای موارد منجر به مسمومیت یا مرگ گردد.^[۳]

دوم اینکه، دی هیدرو تستوسترون و متابولیت‌های آن نشان داده اند که میتوانند مستقیما باعث سرکوب تولید استروژن از دیگر آندروژن‌ها از طریق سرکوب فعالیت آنزیم آروماتاز شود. تحقیقات انجام شده روی بافت سینه نشان میدهند که دی هیدرو تستوسترون، آندروسترون و ۵-آلفا آندروستاندیون مهار کننده هایی قدرتمند در جهت جلوگیری از تولید استرون (estrone) از آندروستندیون هستند. ۵-آلفا آندروستاندیون نشان داده است که قوی‌ترین آنها می‌باشد، در حالی‌ که آندروسترون ضعیف‌ ترین آنها می‌باشد.

در آخر، دی هیدرو تستوسترون روی هیپوتالاموس/هیپوفیز کار کرده تا باعث کاهش ترشح گونادوتروپین‌ها شود. با کاهش ترشح گنادوتروپین ها، شما میتوانید تولید مواد خام مورد نیاز برای تولید استروژن را کاهش دهید (دی هیدرو تستوسترون به خودی خود نمی‌تواند به استروژن تبدیل شود). این تاثیر دی هیدرو تستوسترون مخصوصا زمانی‌ مورد استفاده واقع میشود که از محیط بیرون به بدن تزریق شود، و در این مورد در قسمت بعدی مقاله با جزئیات بیشتری توضیح داده خواهد شد.

دی هیدرو تستوسترون، استروژن و پروستات

هنگامی که بحث ما روی هورمون‌های جنسی‌ باشد، در مورد رابطه پروستات و دی هیدرو تستوسترون سو برداشت‌های زیادی وجود دارد. تفکر ناصحیح و بسیار ساده سازی شده ای بیان میدارد که دی هیدرو تستوسترون مسول بزرگی‌ پروستات می‌باشد و حتی احتمال بروز سرطان پروستات در اکثر مردم را بالا میبرد.

اما واقعیت در واقع بسیار پیچیده تر از این حرف‌ها است. یک فرد میبایست تفاوت‌های اساسی‌ بین رشد سالم پروستات، رشد پروستات به دلیل هایپرپلازی خوش خیم پروستات و رشد سرطانی پروستات را تشخیص دهد.

اولین دوره رشد پروستات، مرتبط با بلوغ و ترشح آندروژن‌ها توسط بیضه‌ها می‌باشد. در این دوره پروستات از نهفتگی پیش از بلوغ خارج و به سایز نرمال، سالم و کارامد خود می‌رسد. در طول سال‌های اولیه و میانی دوره بزرگسالی‌، پروستات در همین مرحله باقی‌ میماند، علیرغم حفظ مستمر سطح بالای آندروژن‌ها در بدن. اما، اگر آندروژن‌ها در بدن سرکوب شوند، اندازه پروستات بالغ کوچک میشود. این امر میتواند حاصل اخته شدن یا حتی سرکوب (5-AR) باشد (به یاد آورید که دی هیدرو تستوسترون آندروژن فعال در پروستات می‌باشد).

در گذر زمان، اغلب یک مرحله دیگر از رشد نیز وجود دارد. این رشد با نام هایپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) شناخته میشود و این مرحله از رشد از محیط هورمونی کاملا متفاوتی نسبت به رشد مرحله بلوغ انجام میشود. شواهد نشان میدهند که نسبت بالای استروژن/آندروژن (شرایطی که اغلب در مردان مسن مشاهده میشود) بسیار مرتبط با توسعه (BPH) می‌باشد.

تحقیقات تجربی‌ نشان داده اند که آندروژن‌های اشباع شده در حلقه (A) (مرتبط با دی هیدرو تستوسترون) توانایی بزرگ کردن پروستات در مراحل اولیه را ندارند. این ترکیبات غیر تبدیل شونده به استروژن هستند. در حالی‌ که، آندروژن‌های تبدیل شونده به استروژن، نظیر تستوسترون یا آندروستندیون در میمون‌ها نشان داده اند که میتوانند باعث بزرگی‌ پروستات شوند، اما این تاثیرات با افزودن یک مهار کننده آروماتاز معکوس شد.

بنابراین اینطور به نظر می‌رسد که استروژن مسبب ایجاد (BPH) می‌باشد، یا احتمالا به طور دقیق تر، استروژن در حضور مقادیر حداقلی آندروژن‌ها میتواند این کار را انجام دهد.

هیچ کدام از این موارد ممکن است برای شما جدید نباشند، اما شرط میبندم تعداد بسیار کمی‌ از شما میدانید که دی هیدرو تستوترون در واقع میتواند برای درمان (BPH) استفاده شود!!! اما چگونه میتواند این کار را انجام دهد؟ اساسا این کار را از طریق جایگزینی تستوسترون در بدن انجام میدهد، که این امر نیز در ادامه باعث کاهش مقدار استروژن در بدن میشود.

همانطور که قبلا ذکر کردم، دی هیدرو تستوسترون یک آندروژن قدرتمند می‌باشد که با ارسال سیگنال به غده هیپوفیز باعث کاهش تولید گونادوتروپین‌ها میشود. کاهش در سطح گونادوتروپین‌ها سپس باعث کاهش تولید تستوسترون میشود که در نهایت این امر نیز باعث میشود تا سطح استروژن کاهش پیدا کند. نتیجه نهایی در تغییر سطح هورمونی (افزایش دی هیدرو تستوسترون، کاهش استروژن) اینطور به نظر می‌رسد که میتواند باعث پسرفت (BPH) شود. کاربرد بالینی این تئوری در پتنت (US5648350A) برای استفاده در آندروژن درمانی مورد بحث قرار گرفته است.

جمع بندی

متاسفانه، اینطور به نظر می‌رسد که اکثر مردم به طور طبیعی تمایل دارند که چیز‌ها را به صورت سیاه یا سفید طبقه بندی کنند. دی هیدرو تستوسترون همانند استروژن این روز‌ها در لیست سیاه بسیاری از افراد قرار میگیرند، و آنها اینطور در نظر میگیرند که این هورمون وظیفه ای ندارد جز آسیب رساندن به بدن. اکنون با تمام نکاتی‌ که برای شما گفته شد، می‌بینید که داشتن چنین دیدگاهی اصلا صحیح نیست.

به نظر من، استفاده گسترده از مهار کننده‌های ۵-آلفا ردوکتاز نظیر پروسکار به عنوان یک عامل پیش گیرنده میبایست دوباره مورد ارزیابی واقع شود، زیرا بسیاری از مردم نیازمند مصرف چنین داروهایی نیستند.