کلوماید چیست و چه کاربردی دارد؟

کلوماید (کلومیفن سیترات) یک آنتی استروژن قدرتمند می‌باشد که به طور رسمی‌ به عنوان یک تعدیل کننده انتخابی استروژن (SERM) طبقه بندی میشود. از بسیاری جهات، کلوماید بسیار شبیه به یک (SERM) محبوب دیگر یعنی‌ نولوادکس (تاموکسیفن سیترات) می‌باشد. کلوماید برای اولین بار در اوایل دهه ۷۰ میلادی مورد توجه جهانی‌ به عنوان یک داروی تقویت کننده باروری قرار گرفت و هنوز هم تا به امروز از آن به این قصد استفاده میشود. همچنین کلوماید یکی‌ از پر مصرف‌ ترین (SERM)‌ها توسط مصرف کننده گان استروئیدهای آنابولیک می‌باشد. البته کلوماید خود یک استروئید آنابولیک نمیباشد اما میتواند با عوارض جانبی استروژنیک حاصل از مصرف برخی‌استروئیدها مقابله کند.

همچنین می‌توان از کلوماید در دوره پاکسازی (PCT) به منظور تحریک تولید تستوسترون استفاده کرد. استفاده از کلوماید در دوره پاکسازی رایج‌ ترین و مفید‌ترین نحوه استفاده از این آنتی استروژن برای مصرف کنندگان استروئیدهای آنابولیک می‌باشد.

کارکرد و ویژگی‌‌های کلوماید

کلومیفن سیترات یک (SERM) می‌باشد که مخصوصا به دلیل توانایی اش در بهبود آزاد سازی گونادوتروپین‌ها به عنوان یک تقویت کننده باروری از آن استفاده میشود. کلوماید میتواند با تاثیرات منفی‌ استروژن روی محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-تخمدان مقابله کند. همین امر باعث افزایش آزاد سازی (LH) و (FSH) به شکل قابل توجهی‌ میشود. با افزایش آزاد سازی گونادوتروپین، این امر میتواند باعث تخمک گذاری شده و احتمال باروری را بیشتر می‌کند.

کلوماید همچنین دارای خواص آنتی استروژنی قدرتمندی می‌باشد که می‌توان از آن در مقاصد درمانی نیز استفاده کرد، اما از این قابلیت کلوماید اکثرا این مصرف کنندگان استروئیدهای آنابولیک هستند که بهره‌مند میشوند. تستوسترون و دیگر استروئیدهای مشتق شده از تستوسترون این قابلیت را دارند که توسط آنزیم آروماتاز تبدیل به استروژن شوند. همچنان که سطح استروژن بدن بالاتر رود، این امر میتواند منجر به بزرگی‌ نامتعارف بافت سینه و احتباس آب در بدن شود. احتباس آب شدید در بدن نیز خود میتواند باعث افزایش فشار خون شود.

با مصرف کلوماید در طول دوره مصرف استروئیدهای آنابولیک، این دارو میتواند به گیرنده‌های استروژن متصل شده و بنابراین به این شکل از اتصال استروژن به این گیرنده‌ها جلوگیری میشود. این عمل برای جلوگیری از بزرگ شدن سینه بسیار مفید می‌باشد، زیرا هنگامی که کلوماید به گیرنده‌های استروژن متصل میشود از تحریک بافت پستان جلوگیری می‌کند. این امر همچنین روی احتباس آب در بدن نیز تاثیر مثبتی دارد، اما گاهی‌ اوقات اثر کاهش دهنده کلومید در سطح سروم استروژن کافی‌ نمیباشد.

کلوماید همچنین در دوره پاکسازی از استروئیدها میتواند ویژگی‌‌های کاربردی مفیدی را برای مصرف کنندگان اش داشته باشد. مخصوصا تاکید ما در دوره پاکسازی می‌باشد. در مردان نیز کلوماید قادر است با تحریک غده هیپوفیز باعث ترشح بیشتر (LH) و (FSH) شود، که همین امر به شکل طبیعی میتواند باعث تحریک بدن به تولید بیشتر تستوسترون شود. این امر برای مصرف کنندگان استروئید در دوره پاکسازی به شدت مفید خواهد بود زیرا تولید تستوسترون طبیعی در آنها به دلیل مصرف استروئیدها سرکوب شده است.

تاثیرات کلوماید

در اهداف درمانی به عنوان یک تقویت کننده باروری، تاثیر کلوماید ساده می‌باشد. در زنانی که دچار مشکل باروری هستند، کلومید میتواند احتمال لقاح و حاملگی‌ را افزایش دهد. البته در این زمینه کلوماید همیشه کار نمیکند و در طول پروسه درمان همیشه پزشکان بیمار را تحت نظر دارند، اما مصرف آن به میزان قابل توجهی‌ میتواند شانس بارداری را افزایش دهد و در این زمینه کلوماید را می‌توان یک داروی نسبتا موفق دانست.

به عنوان یک آنتی استروژن در طول دوره مصرف استروئید ها، کلوماید تقریبا به شکل کارامدی میتواند از بزرگی‌ بافت سینه جلوگیری کند. البته کلوماید نمی‌تواند باعث کاهش سطح تستوسترون یا مهار فرایند تبدیل تستوسترون به استروژن شود، اما در بسیاری از موارد همین که به گیرنده‌های استروژن متصل میشود برای حفاظت از بسیاری از مردان در برابر عوارض جانبی کفایت می‌کند. در حقیقت، اگرچه دارو‌های محافظتی قدرتمند تری نیز وجود دارد، اما بسیاری از مردان اگر فرصتی به کلوماید دهند، تعجب خواهند کرد که این (SERM) به چه خوبی‌ میتواند در بدن عمل کند.

از آن مهم تر، هنگامی که از کلوماید به این هدف استفاده شود، همچنین میتواند یک تاثیر مثبت روی سطح کلسترول داشته باشد. اگرچه کلوماید یک آنتی استروژن می‌باشد، اما در کبد میتواند به عنوان استروژن عمل کند که این امر میتواند وضعیت سطح کلسترول در بدن را بهبود بخشد. این ویژگی‌ میتواند برای مصرف کنندگان استروئید بسیار مفید باشد زیرا مصرف استروئیدها میتوانند به شکل منفی‌ سطح کلسترول را تحت تاثیر قرار دهند.

در بسیاری از مردان، مخصوصا مصرف کنندگان حرفه ای استروئیدهای آنابولیک در بدنسازی ، تنها مصرف کلوماید برای حفاظت در برابر عوارض جانبی استروژنیک کفایت نمیکند. در این موارد، یک مهار کننده آروماتاز نظیر آریمیدکس (آناستروزول) یا فمارا (لتروزول) مورد نیاز است. مهار کننده‌های آروماتاز به شکل فعالی‌ میتوانند فرایند آروماتاز را خنثی کرده و در نتیجه سطح سرم استروژن کاهش خواهد یافت. تا به امروز، این دارو‌ها در جهت مبارزه با بزرگی‌ سینه‌ها کارامد‌ترین هستند و در زمینه جلوگیری از احتباس آب در بدن نیز کارایی بیشتری دارند.

در حقیقت (SERM) هایی نظیر کلوماید اغلب در جهت مبارزه با احتباس آب کار خاصی‌ را انجام نمیدهند. اما به هر حال، در بسیاری از موارد، اگر ورزشکاران کنترل بیشتری را روی رژیم غذایی خود داشته باشند، بهتر میتوانند احتباس آب در بدن را کنترل کنند. در فصل خارج از مسابقات یا دوره حجم بدنسازان نیازمند مصرف کالری بیشتری هستند. اما برخی‌‌ها هستند که کالری بیش از حدی مصرف میکنند، مخصوصا مصرف بیش از حد کربوهیدرات ها. همین امر میتواند باعث نگهداری آب بیشتر در بدن شود، چه با مصرف استروئیدها و چه بدون مصرف آنها. در اینجا کافی‌ است که یک استروئید دارای قابلیت تبدیل به استروژن را نیز وارد معادله کنید و سپس احتباس آب در بدن تشدید خواهد شد. به علاوه، مهار کننده‌های آروماتاز اگرچه در این زمینه کارامد هستند، اما میتوانند روی سطح کلسترول تاثیر منفی‌ داشته باشند که این موضوع نیز در نهایت دوباره ما را تنها به یک راهکار عقلانی می‌رساند. رژیم خود را کنترل کنید و اگر میتوانید با یک (SERM) از بزرگ شدن بافت سینه جلوگیری کنید، پس انتخاب اول شما باید همین باشد.

اکنون نوبت بررسی تاثیر کلوماید در دوره پاکسازی می‌باشد. هنگامی که ما از استروئیدهای آنابولیک استفاده می‌کنیم، این امر باعث سرکوب تولید طبیعی تستوسترون در بدن میشود. میزان سرکوب آن بسته به نوع استروئید مصرفی و میزان دوز‌های کلی‌ آن متغیر می‌باشد، اما در هر حالت این سرکوب تولید تستوسترون قابل توجه خواهد بود. به همین دلیل، اکثر مردان در طول دوره خود مصرف تستوسترون را نیز لحاظ میکنند. در حقیقت، اصلا چیز عجیبی‌ نیست که فرد تنها از تستوسترون در دوره خود استفاده کند. این کار میتواند از کاهش سطح تستوسترون در طول دوره جلوگیری کند. اما متاسفانه هنگامی که دوره به پایان خود نزدیک شود، تولید طبیعی تستوسترون در بدن بسیار اندک خواهد بود. البته تولید طبیعی تستوسترون به خودی خود میتواند از سر گرفته شود، اما برای این منظور مدت زمان بسیار زیادی لازم است تا دوباره تولید تستوسترون به حالت اولیه خود بازگردد.

در حقیقت، ریکاوری کامل از این وضعیت میتواند چندین ماه تا یک سال زمان ببرد. علاوه بر آن این میزان زمان برای ریکاوری بر این فرض است که فرد از قبل دارای کمبود سطح تستوسترون نبوده باشد و از طریق مصرف ناصحیح استروئیدها به محور هیپوتالموس-هیپوفیز-بیضه خود نیز آسیبی وارد نکرده باشد. از آنجایی که سطح تولید طبیعی تستوسترون پس از پایان دوره بسیار اندک است، به اکثر مردان توصیه میشود که به دنبال یک برنامه پاکسازی بروند. انجام این کار میتواند به شکل قابل توجهی‌ باعث تحریک تولید طبیعی تستوسترون در بدن شده و مدت زمان ریکاوری را بسیار کاهش دهد. البته باید گفت که با دوره پاکسازی هم سطح تستوسترون به خودی خود به سطح نرمال باز نخواهد گشت، در واقع هیچ دوره پاکسازی روی کره زمین نمی‌تواند چنین کاری را انجام دهد.

اما یک دوره پاکسازی مناسب شما را مطمئن خواهد کرد که آن قدری تستوسترون در بدنتان وجود خواهد داشت که بدن بتواند تا زمان بازگشت سطح نرمال تستوسترون فعالیت‌های خود را بدون مشکل انجام دهد. کلوماید برای این هدف یک گزینه بسیار عالی‌ می‌باشد و یکی‌ از رایج‌ ترین روش‌های درمان در دوره پاکسازی می‌باشد. دوره‌های پاکسازی به شدت موفقی‌ اغلب شامل کلوماید و نولوادکس و همچنین پپتید هورمون قدرتمند (HCG) میباشند.

آنهایی که از مصرف کلماید در دوره پاکسازی صرف نظر میکنند یا کلا هیچگونه دوره پاکسازی ندارند و میخواهند مدت زمان زیادی را به همین منوال سپری کنند، باید بدانند که انجام چنین کاری نه تنها بدن را در وضعیت بسیار ناسالمی قرار میدهد، بلکه میتواند دارای عوارض جانبی حاصل کمبود تستوسترون نیز باشد. بسیاری اینگونه دریافته اند که هنگامی که سطح تستوسترون پایین می‌باشد، سطح کورتیزول به شدت افزایش خواهد یافت و در نتیجه سطح چربی‌ بدن افزایش پیدا کرده و میزان قدرت و حجم عضلات کاهش خواهد یافت. اگر می‌خواهید به مدت طولانی به دوره استروئید نروید، ۸ هفته یا بیشتر، پس واقعا دلیلی‌ وجود ندارد که بخواهید از دوره پاکسازی صرف نظر کنید. اما اگر می‌خواهید کمتر از ۸ هفته خارج از دوره باشید یا دوز‌های پایین تستوسترون را در این بازه زمانی‌ کوتاه تزریق کنید (کاری که بدنسازان حرفه ای انجام میدهند)، پس در این شرایط می‌توان از دوره پاکسازی چشم پوشی کرد.

عوارض جانبی کلوماید

کلومید یکی‌ از (SERM)‌ها و آنتی استروژن هایی می‌باشد که بدن میتواند به راحتی‌ آن را تحمل کند و این موضوع هم در مورد زنان و هم در مورد مردان صدق می‌کند. اگرچه میزان مقاومت بدن در برابر آن زیاد است، اما عوارض جانبی نیز برای کلوماید وجود دارد و بروز آنها محتمل است. اما باید به واژه کلیدی “ محتمل “ توجه کنید، زیرا بسیار مهم است. بسیاری از افراد هنگام توضیح در مورد استروئیدهای آنابولیک یا دیگر دارو‌های غیر استروئیدی عوارض جانبی آنها را کاملا قطعی‌ و ۱۰۰% میدانند. اما اینطور نیست و در مورد کلوماید باید گفت که مصرف آن توسط بسیاری از افراد بدون بروز هیچ عارضه جانبی بوده است.

هنگامی که بحث در مورد عوارض جانبی احتمالی‌ کلوماید باشد، خواهیم فهمید که بروز بسیاری از این عوارض نادر می‌باشد. برخی‌ زنان که از کلوماید به عنوان تقویت کننده باروری استفاده کرده بودند، شاهد بزرگی‌ تخمدان بوده‌اند. اما دوباره باید ذکر شود که چنین عوارض جانبی بسیار نادر هستند. از دیگر عوارض جانبی محتمل کلوماید می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

• سردرد
• حالت تعوع
• خونریزی رحم (به شدت نادر)
• ناراحتی‌ در سینه

همچنین یک عارضه جانبی دیگر کلوماید که ذکر شده است مرتبط با مشکلات محتمل دیداری می‌باشد. اطلاعات نشان میدهند که حدود ۱.۵% از مصرف کنندگان کلوماید ممکن است تجربه نوعی از مشکلات دیداری در فرم تاری دید را داشته باشند. در صورت بروز چنین مشکلی‌، باید مصرف کلوماید را قطع کرده و گزینه دارویی دیگر را جایگزین کنید. در اکثر موارد، هنگامی که مصرف کلوماید قطع شود، پس از مدت کوتاهی‌ قدرت دیداری به حالت نرمال خود باز خواهد گشت.

اما چند گزارش محدود در طول این سالیان نیز بوده است که افراد با قطع مصرف کلوماید نیز شاهد بهبودی دید خود نبوده اند. به شکل نرمال، بروز چنین مشکلی‌ عمدتا به دلیل استفاده از دوز‌های بسیار بالا در دوره‌های طولانی مدت بوده است. دوباره لازم به ذکر است که در صورت بروز مشکلات دیداری، مصرف کلوماید باید سریع قطع شود و یک (SERM) دیگر جایگزین شود.

آخرین نکته در مورد عوارض جانبی کلوماید این است که برخی‌ افراد ممکن است شاهد ایجاد آکنه باشند. این عارضه جانبی بیشتر ممکن است زمانی‌ بروز کند که کلوماید جزئی از دوره پاکسازی باشد. البته در این مورد، این کلوماید نیست که باعث ایجاد این مشکل میشود، بلکه این عارضه به دلیل افزایش سطح ناگهانی تستوسترونی است که در بدن تولید میشود. البته این موضوع برای اکثریت افراد مشکلی‌ را ایجاد نمیکند، اما آنهایی که از قبل از لحاظ ژنتیکی به آکنه حساس هستند ممکن است شاهد ایجاد جوش هایی در نواحی پشت، سرشانه و سینه باشند.

دوز‌های مصرفی کلوماید

به عنوان داروی تقویت باروری، دوز‌های کلوماید به شکل نرمال ۵۰ میلی‌ گرم در روز می‌باشد. فرایند مصرف آن نیز بسیار ساده است، ۵ روز در دوره قاعدگی با دوز روزانه ۵۰ میلی‌ گرم، به این شکل که هر روز یک بار یک دوز ۵۰ میلی‌ گرمی‌ برای ۵ روز متوالی‌ استفاده خواهد شد. اگر این دوز، نتواند باعث لقاح شود، سپس دوز مصرفی گاهی‌ اوقات تا ۱۰۰ میلی‌ گرم در روز نیز میتواند افزایش پیدا کند. این چرخه ۵-۶ بار در دوره قاعدگی بانوان تکرار خواهد شد تا زمانی‌ که فرد باردار شود. اگر پس از ۵-۶ چرخه درمان به این شکل لقاح حاصل نشد، پس درمان‌های جایگزین مورد نیاز می‌باشد.

برای مصرف کنندگان استروئیدهای آنابولیک، دوز‌های کلوماید در طول دوره به شکل نرمال روزانه ۵۰ میلی‌ گرم در طول کل دوره می‌باشد. اگر این مقدار دوز نتواند از بروز عوارض جانبی استروژنیک جلوگیری کند، پس احتمالا هیچ مقداری از کلوماید قادر به انجام این کار نخواهد بود. اگر این دوز نتوانست حفاظت لازم را برای شما ایجاد کند، بسیاری گزارش داده‌اند که در طول دوره نولوادکس موفقیت بیشتری را توانسته کسب کند. اما به هر حال، در این حالت به احتمال بسیار زیاد نیازمند یک مهار کننده آروماتاز نظیر آریمیدکس خواهید بود.

اکنون نوبت به دوز‌های مصرفی کلوماید در دوره پاکسازی می‌رسد. دوز‌های استاندارد کلوماید در دوره پاکسازی به شکل نرمال از ۱۰۰-۱۵۰ میلی‌ گرم در روز به مدت ۱-۲ هفته شروع میشود. بعد از این زمان، دوز مصرفی به ۵۰-۱۰۰ میلی‌ گرم در روز کاهش یافته و ۱-۲ هفته باید ادامه کند و سپس پس از این مدت ۱-۲ هفته نیز باید دوز روزانه ۵۰ میلی‌ گرم مصرف شود و مصرف به اتمام برسد. در مجموع طول درمان با کلوماید باید ۴-۶ هفته باشد، بنابراین میزان دوز‌ها باید بر اساس کل طول دوره تعیین شود. همچنین موفقیت اکثر افراد با مصرف نولوادکس و (HCG) در دوره پاکسازی بسیار بیشتر افزایش خواهد یافت. همچنین زمان بندی مناسب برای مصرف کلوماید در دوره پاکسازی مهم می‌باشد، و این فاکتور زمان بندی بسته به مصرف (HCG) میتواند متفاوت باشد :

• اگر دوره شما با یک استروئید با استر بلند به پایان می‌رسد، پس شروع مصرف کلوماید باید ۲ هفته پس از آخرین تزریق آن استروئید باشد.
• اگر دوره شما با یک استروئید با استر کوتاه به پایان می‌رسد، پس شروع مصرف کلوماید باید ۳ روز پس از آخرین تزریق آن استروئید باشد.
• اگر دوره شما با یک استروئید با استر بلند به پایان می‌رسد، باید مصرف (HCG) خود را ۱۰ روز پس از آخرین تزریق آن استروئید شروع کنید و سپس مصرف کلوماید نیز باید پس از اتمام مصرف (HCG) انجام شود.
• اگر دوره شما با یک استروئید با استر کوتاه به پایان می‌رسد، باید مصرف (HCG) خود را ۳ روز پس از آخرین تزریق آن استروئید شروع کنید و سپس مصرف کلوماید نیز باید پس از اتمام مصرف (HCG) انجام شود.