انسولین یک هورمون به شدت آنابولیک و بسیار قدرتمند است که در بدن تمام انسان‌ها تولید میشود و برای کارکرد صحیح بدن ضروری می‌باشد. اگرچه این هورمون به شکل طبیعی در بدن انسان نیز تولید میشود، اما اغلب افرادی که از دیابت رنج میبرند از آن به شکل تزریقی استفاده میکنند. برخی ورزشکاران نیز به منظور بهبود وضعیت عضلات خود از این هورمون استفاده میکنند. اما به هر حال مصرف خودسرانه آن میتواند حتی باعث مرگ شود، پس باید آن را با هوشیاری کامل مصرف کرد.
اگرچه همه انسان‌ها به شکل طبیعی انسولین را در بدن خود تولید میکنند، اما انسولین اگزوژن اولین بار در دهه ۲۰ میلادی پدیدار شد. این نوع از انسولین البته نوع مصنوعی در نظر گرفته نمی‌شد، زیرا این نمونه تنها استخراج شده از پانکراس سگ و بعدا گاو و خوک بود. اگرچه در آن زمان نگرانی هایی در مورد خلوص انسولین اگزوژن وجود داشت، اما استفاده از آن پس از مدتی مورد تقدیر قرار گرفت زیرا توانست جان افراد بیشماری را نجات دهد. بیماری دیابت بدون مصرف انسولین به راحتی میتواند کشنده باشد، و در آن زمان اگرچه در مورد خلوص انسولین گرفته شده از حیوانات نگرانی هایی وجود داشت اما این ریسک را به جان میخریدند زیرا گزینه بعدی آنها مرگ بود.
اما به هر حال در دهه ۷۰ میلادی این مشکل عدم خلوص نیز تا حد زیادی حل شد و در سال ۱۹۷۵ بود که کمپانی سیبا اولین نوع انسولین مصنوعی را روانه بازار کرد. چند سال بعد یعنی در سال ۱۹۸۲ با معرفی (Humulin-R) نوع مصنوعی انسولین حتی به تکامل بهتری نیز دست یافت، زیرا این فرم یک کپی کامل از انسولین انسان و مورد تائید سازمان غذا و دارو آمریکا بود.
کارکرد‌ها و ویژگی‌‌های انسولین
انسولین توسط پانکراس تولید میشود و اساسا به عنوان یک پپتید هورمون طبقه بندی میشود. وظیفه اصلی انسولین استفاده و تنظیم سطح گلوکز، آمینو اسید‌ها و اسید‌های چرب می‌باشد. همچنین انسولین مسول جلوگیری از متوقف شدن متابولیسم گلیکوژن، چربی‌‌ها و پروتئین می‌باشد.
برای بیماران دیابتی، دو نوع دیابت وجود دارد که مصرف انسولین را ضروری می‌کند. در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱، شرایطی که اغلب به شکل نرمال در بدن ایجاد میشود، بدن نمی‌تواند به خودی خود انسولین کافی را تولید کند تا نیاز‌هایش را پاسخگو باشد. اما در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲، که بدن آنها به شکل طبیعی انسولین را تولید می‌کند، سلول‌های بدن آنها این انسولین را شناسایی نمیکنند، یا حداقل در سطح مطلوبی شناسایی نمیکنند. دیابت نوع ۲ عمدتا به دلیل چاقی و افزایش وزن ایجاد میشود.
به عنوان یک پپتید هورمون ترشح شده توسط پانکراس، انسولین با تاثیر مثبت خاصی که روی کبد دارد میتواند باعث تبدیل گلیکوژن به گلوکز شود. این عمل سپس باعث جلوگیری از تبدیل غیر کربوهیدرات‌ها به گلوکز میشود. از اینجا به بعد، insulin به شکل فعالی در جهت تسهیل توزیع گلوکز بین سلول‌های بدن عمل می‌کند که این فرایند نیز خود قادر است باعث بهبود رشد بافت‌های عضلانی نیز شود. سطح بالای insulin به شکل مستقیم مرتبط با بهبود سنتز پروتئین می‌باشد. همچنین سطح بالای insulin نشان داده است که به شکل قابل توجهی میتواند باعث بهبود تراکم استخوان‌ها شود و همچنین باعث افزایش سطح تولید (IGF-1) شود. (IGF-1) نیز خود یک هورمون آنابولیک قدرتمند می‌باشد که از لحاظ ساختاری شبیه به انسولین می‌باشد.
عملکرد و ویژگی‌‌های انسولین تنها به اینجا ختم نمی‌شود. این هورمون نشان داده است که میتواند باعث تسهیل افزایش سطح (LH) و (FSH) شود. هنگامی که سطح (LH) و (FSH) افزایش پیدا کند، این امر به شکل بالقوه میتواند منجر به افزایش سطح تستوسترون در بدن شود. اگرچه این افزایش سطح (FSH) و (LH) آنچنان قدرتمند نمیباشد، اما به قدری هم می‌باشد که به آن اشاره کرد.
تاثیرات انسولین
جدایی از نوع دیابتی که فرد مورد نظر ممکن است به آن مبتلا باشد، عملکرد انسولین را می‌توان عمدتا در کنترل سطح قند خون خلاصه کرد. به دلیل اثرات قدرتمند آنابولیک و خواص ضد کاتابولیک آن، انسولین همچنین میتواند برای ورزشکاران مختلفی مفید باشد. متاسفانه سو استفاده در مصرف انسولین، مخصوصا آنهایی که مبتلا به دیابت نیز نیستند، میتوانند خطر افزایش چربی قابل توجه بدن را برای آنها به همراه داشته باشد. در همین راستا اگر گام‌های صحیح در جهت مصرف مناسب انسولین دنبال نشود ممکن است مصرف انسولین منجر به مرگ ناگهانی فرد شود.
جدایی از خطراتی که وجود دارد، به دلیل خواص آنابولیک و ضد کاتابولیک، برخی از ورزشکاران این هورمون را ارزشمند میدانند. اما به هر حال، انسولین تنها زمانی میتواند ارزشمند باشد که سطح چربی بدن کنترل شود. به بیان خیلی ساده، هنگامی که سطح انسولین بالا باشد، بدن به میزان بسیار زیادی قابلیت چربی سوزی خود را از دست میدهد. به دلیل اثرات منفی بالقوه انسولین روی متابولیسم، کسانی که به قصد بهبود عملکرد ورزشی خود از انسولین استفاده میکنند باید کاملا از یک رژیم غذایی هوشمندانه و مناسب استفاده کنند.
این افراد باید نسبت به میزان مصرف کالری و چربی خود کاملا هوشیار باشند. این امر باعث میشود تا گلوکز و پروتئین به جای بافت‌های چربی در بافت‌های عضلانی ذخیره شوند. به دلیل نیاز به کنترل کردن اثرات انسولین روی متابولیسم و همچنین استفاده حداکثری از مزایای آنابولیک آن، بهترین زمان برای مصرف انسولین بلافاصله بعد از یک جلسه تمرینی پر فشار می‌باشد. هنگامی که انسولین تزریق شد، مصرف غذا نیز باید همراه آن انجام شود. در این مورد در ادامه مقاله صحبت خواهیم کرد.
به دلیل اثراتی که انسولین میتواند در ایجاد یک شرایط آنابولیک در بدن داشته باشد، می‌توان در مدت زمان نسبتا کوتاهی عضله سازی مناسبی را با مصرف انسولین انجام داد. برای بسیاری از مردان جلوگیری از افزایش چربی بدن هنگام مصرف انسولین کاری بسیار سخت می‌باشد، اما در شرایط مناسب نیز می‌توان این کار را انجام داد. استفاده از استروئیدهای آنابولیک همراه انسولین و همچنین هورمون رشد معمولا امری رایج در دنیای بدنسازی می‌باشد. انجام این کار نه تنها باعث بهبود رشد عضلات میشود، بلکه افزودن استروئیدها و هورمون رشد به دوره به شکل بسیار قابل توجهی میتواند باعث کنترل سطح چربی بدن شود.
عوارض جانبی انسولین
چند عارضه جانبی احتمالی برای انسولین وجود دارد و اصلی ترین آن هیپوگلیسمی می‌باشد. برای یک بیمار دیابتی، این امر عموما با مصرف دوز‌های مناسب یک مشکل جدی به حساب نمیاید، اما به هر حال در افراد ورزشکار خطراتی نیز وجود دارد. از دیدگاه سطحی، هیپوگلیسمی شاید آن قدر هم بد به نظر نرسد، اما باید گفت که این شرایط میتواند چندین عارضه جانبی احتمالی را برای شما به همراه داشته باشد. به دلیل واکنش‌های هیپوگلیسمیک، عوارض جانبی انسولین میتوانند بسیار وسیع و متنوع باشند و حتی ممکن است مصرف آن منجر به مرگ شود.
هیپوگلیسمی شرایطی می‌باشد که در آن سطح قند خون کاهش پیدا می‌کند و اصلی ترین عارضه جانبی مصرف انسولین می‌باشد. علائم زیادی در ارتباط به هیپوگلیسمی وجود دارد، اما اصلی ترین آنها عبارتند از :
- گیجی
- گرسنگی
- خواب آلودگی
- دید تار
- افسردگی
- تعریق
- تپش قلب
- خارش در دست ها، پاها، لب یا صورت
- عدم تمرکز
- سردرد
- سرگیجه
- اضطراب
- تحریک پذیری و کج خلقی
- لکنت زبان
- تغییرات شخصیتی
- حرکات غیر متعارف
هنگامی که فرد شاهد علائم اصلی هیپوگلیسمی بود، باید بلافاصله از کربوهیدرت‌های ساده یا کربوهیدرت‌های زود هضم استفاده کند. آبنبات، نوشیدنی‌‌های قندی یا آبمیوه یا ترکیبی از این موارد همیشه گزینه‌های خوبی هستند. جدایی از اینکه این علائم بروز کنند یا خیر، فرد پس از تزریق انسولین هیچگاه نباید بلافاصله بخوابد. اگر پس از تزریق احساس خواب آلودگی داشتید، این موضوع نشان دهنده این است که بدنتان نیازمند کربوهیدرات می‌باشد. اگر این هشدار را نادیده بگیرید و پس از تزریق انسولین بخوابید، ممکن است در خواب به شرایط هیپوگلیسمی وارد شوید، که اگر مداوا نشود (که در خواب نمیتوانید این کار را انجام دهید) ممکن است کشنده باشد.
اگر به هر دلیلی هیپوگلیسمی وارد شرایط حاد خود شد، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. به همین دلیل و وجود عوارض جانبی احتمالی انسولین، شما نباید زمانی که تنها هستید این هورمون را تزریق کنید. همیشه برای ایمنی کار، هنگام تزریق همیشه یک نفر را کنار خود داشته باشید.
یک سوال رایجی که بسیاری از افراد در مورد عوارض جانبی انسولین میپرسند این است که هیپوگلیسمی حاد یا شدید چه میزان خطرناک و جدی می‌باشد؟ چه میزان باید در مورد این مشکل نگران بود؟ اگرچه درمان این شرایط در بسیاری از موارد به آسانی انجام میشود، اما ممکن است فرد وارد کما نیز شده و ممکن است هیچگاه بیدار نشود. در طول این سال‌ها چندین مورد گزارش مرگ ورزشکارانی که از انسولین استفاده کرده بودند دیده شده است و به همین دلیل هیپوگلیسمی حاد را نمی‌توان به هیچ وجه دست کم گرفت.
فراتر از هیپوگلیسمی، برای انسولین دیگر عوارض جانبی احتمالی نیز وجود دارد که مرتبط با واکنش‌های آلرژیک میشود. برخی افراد شاهد تورم، خارش، تحریک یا حساسیت پوست خود در محل تزریق بوده‌اند. اگرچه امکان بروز چنین عوارضی وجود دارد اما بروز آنها به ندرت اتفاق میافتد. حتی از عوارض جانبی نادرتر می‌توان به جوش، تنگی تنفس، افزایش ضربان قلب، خس خس صدا یا کاهش فشار خون اشاره کرد. اگرچه این عوارض جانبی به ندرت روی میدهند، اما در صورت مشاهده آنها بلافاصله باید درخواست کمک‌های پزشکی را داشته باشید.
آخرین عارضه جانبی انسولین افزایش بافت چربی به شکل موضعی می‌باشد. اینطور به نظر می‌رسد هنگامی که انسولین بار‌ها به یک نقطه مشابه تزریق شود، این هورمون میتواند باعث افزایش چربی آن ناحیه به شکل موضعی شود. به همین دلیل، به جای اینکه تزریق خود را تنها در یک ناحیه مشابه انجام دهید، باید به شکل چرخشی در منطق مختلف بدن تزریق انجام شود.
دوز‌های انسولین
به منظور کنترل وضعیت بیماران دیابتی نوع ۱ و نوع ۲، میزان دوز کلی انسولین برای آنها بسته به نیاز فرد میتواند به شدت متغیر می‌باشد. بنابراین در اینجا نمی‌توان برای بیماران دیابتی یک دوز استاندارد را ارائه داد.
اکنون به ورزشکارانی میرسیم که میخواهند از انسولین به قصد بهبود شرایط خود استفاده کنند، اما قبل از اینکه در مورد دوز‌های انسولین حرف بزنیم باید ابتدا بدانیم که چندین فرم انسولین وجود دارد. چندین فرم انسولین با عمل سریع یا کند وجود دارد و بسته به اینکه می‌خواهید کدام نوع را انتخاب کنید برنامه مصرفتان نیز تغییر خواهد کرد. برای ورزشکاران، ترکیبات انسولینی با عمل سریع نظیر هومالوگ و نوولوگ و (Humulin-R) تنها گزینه‌های منطقی هستند که مصرف انسولین را برای آنها عقلانی جلوه میدهد.
هومالوگ حدودا ۱۵ دقیقه پس از تزریق تاثیر خود را به میزان قابل توجهی نشان میدهد. افزایش حداکثری سطح انسولین نیز پس از ۳۰-۹۰ دقیقه پس از تزریق حاصل خواهد شد. مدت زمان مجموع فعالیت این نوع انسولین در بدن چیزی حدود ۳-۵ ساعت باشد. نووولوگ و (Humulin-R) هم در همین بازه زمانی فعالیت خود را در بدن انجام میدهند، اما نسبت به هومالوگ کندتر هستند و در واقع (Humulin-R) کند‌ترین می‌باشد. دسترسی به نووولوگ برای بسیاری از ورزشکاران سخت می‌باشد و برای تهیه هومالوگ نیز نیازمند نسخه پزشک هستید.
هومالوگ یکی از بهترین گزینه هایی است که میتوانید داشته باشید، اما تهیه نسخه از پزشک برای مقاصد بهبود عملکرد میتواند کار سختی باشد. اما به هر حال (Humulin-R) نیازمند نسخه پزشک نیست و میتوانید آن را بدون نسخه خریداری کنید. (Humulin-R) تنها انسولینی می‌باشد که بیشتر ورزشکاران به آن دسترسی دارند و ما نیز دوز‌های ارائه شده را بر مبنای همین فرم از انسولین ذکر کرده ایم. اگر شما به انسولینی دسترسی دارید که عمل سریع تری در بدن دارد، پس باید میزان دوز‌های خود را کمی کمتر از مقادیر ذکر شده در این مقاله در نظر بگیرید.
رایج ترین دوز انسولین برای مقاصد بهبود عملکرد ۱ واحد به ازای هر ۱۰ پوند از وزن بدن می‌باشد. اما به هر حال، افرادی که دفعه اول میخواهند از انسولین استفاده کنند باید از دوز‌های کمی کمتر شروع کنند. در حقیقت، افراد مبتدی باید با دوز ۱ واحد بلافاصله پس از تمرین شروع کنند و هر روز به میزان ۱-۲ واحد اضافه کنند تا در نهایت به دوز مناسب خود دست یابند. اگر شاهد بروز علائم هیپوگلیسمی بودید و نتوانستید حتی با مصرف مقادیر زیاد کربوهیدرات‌های ساده آن را بهبود دهید، این موضوع نشان دهنده این است که میزان دوز‌های مصرفی شما بیش از حد زیاد بوده است.
در ابتدای کار اصلا جای تعجب ندارد که بدنتان نتواند دوز ۱ واحد به ازای هر ۱۰ پوند از وزن بدن را تحمل کند و هیچ اشکالی هم در این زمینه وجود ندارد. در حقیقت، بسیاری از افراد نیازمند این میزان دوز نیستند علیرغم اینکه خودشان خلاف این موضوع را ممکن است باور داشته باشند.
هنگامی که میزان دوز دقیق انسولین خود را یافتید، بهترین زمان برای تزریق آن بلافاصله پس از تمرین می‌باشد. البته این بازه زمانی اگرچه کوتاه می‌باشد اما نشان داده است که دارای بیشترین مزایا می‌باشد. هنگامی که تزریق انجام شد، اکثر مردان نیازمند مصرف حداقل ۱۰۰ گرم کربوهیدرات هستند. هنگامی که تزریق انجام شد فرد باید حدود ۱۵ دقیقه پس از تزریق کربوهیدرات به شکل جامد یا مایع خود را مصرف کند. همراه کربوهیدرات، پروتئین نیز باید مصرف شود که ۴۰-۵۰ گرم میبایست کافی باشد.
اگرچه اکثر مردان نیازمند دریافت ۱۰۰ گرم کربوهیدرات پس از تزریق هستند، اما باید به یاد داشته باشید که این حداقل میزان می‌باشد. ممکن است متوجه شوید که نیاز شما بسیار بیشتر می‌باشد، مخصوصا زمانی که دوز‌های انسولین افزایش پیدا کند. همچنین باید به یاد داشته باشید که برای دریافت نتایج مناسب نیازی به مصرف مقادیر زیادی انسولین نمیباشد و سو استفاده از آن به راحتی میتواند روی دهد. با دوز‌های کوچک شروع کنید و به آهستگی میزان آن را افزایش دهید، اما دوز‌ها را متوسط حفظ کرده و تنها در صورت نیاز آنها را افزایش دهید.
هنگامی که تزریق انجام شد و کربوهیدرات‌های ساده و پروتئین را نیز مصرف کردید، ضروری است که همیشه مقداری کربوهیدرات‌های ساده را همراه خود داشته باشید تا در صورت بروز علائم هیپوگلیسمی آن را مصرف کنید. هیچ مصرف کننده مسئولیت پذیری بدون در در دست داشتن مقادیر کافی از کربوهیدرات‌های ساده اقدام به تزریق نمیکند. اگر علائم هیپوگلیسمی خود را نشان دادند، تنها کافی است کربوهیدرات‌های ساده را مصرف کرده تا این علائم از بین روند.
بسته به میزان دوز‌های انسولین و عوامل ژنتیکی، شاید زمان هایی نیاز باشد که از مقادیر بسیاری زیادی از کربوهیدرات‌ها استفاده کنید. جدایی از اینکه علائم هیپوگلیسمی بروز کند یا نه، هنگامی که وعده غذایی پس از تزریق انسولین نیز مصرف شد، فرد باید برای یک وعده غذایی دیگر در زمان اندکی بعد از آن خود را آماده کند.
جمع بندی در مورد انسولین
انسولین از لحاظ حفظ سلامت و کارایی مناسب بدن یک هورمون بسیار مهم محسوب میشود. به عنوان یک هورمون بهبود دهنده عملکرد، انسولین میتواند واقعا بر خلاف بسیاری دیگر از هورمون‌ها باعث بهبود عضله سازی قابل توجه شود، اما مصرف آن ریسک هایی را هم دارد. حتی بدون در نظر گرفتن خطر مرگ، بسیاری از مردان هنگام مصرف این هورمون زمان سختی را برای حفظ سطح چربی بدن خود در حد مطلوب سپری میکنند. اکثر مردان برای نیاز‌های ورزشی خود نیازی به مصرف انسولین ندارند و در دراز مدت بدون مصرف آن از فیزیک بدنی خود راضی تر خواهند بود. اما به هر حال، باز هم بسیاری از مردان خواهان استفاده از این هورمون هستند.
مصرف انسولین در بین بدنسازان حرفه ای و رقابتی بسیار محبوب و رایج می‌باشد. اما به خاطر داشته باشید که این چنین افراد اغلب دارای یک ژنتیک برتر میباشند که در کنار آن از انواع هورمون‌های دیگر در مقادیر بسیار زیاد نیز استفاده میکنند. افراد معمولی که تنها برای سرگرمی به باشگاه میروند با مصرف انسولین تنها شاهد افزایش چربی بدن خود خواهند بود.
همچنین برخی از ورزشکارانی که به دنبال بهبود فیزیک بدنی خود نیستند هم خواستار مصرف انسولین هستند. انسولین در هیچ تست دوپینکی قابل شناسایی نیست. برخی افراد از انسولین در کنار هورمون رشد و شاید دوز‌های بسیار اندکی از تستوسترون و هورمون‌های تیرویید استفاده میکنند تا مشکلی در تست دوپینگ نداشته باشند. البته میزان مجموع دوز‌های انسولین این افراد نسبتا کم می‌باشد.